Niektórzy zastanawiają się, czy zamiast kłaść się spać, nie powinni śledzić strony internetowej naszego ustawodawcy, na której pojawiają się projekty nowych aktów prawnych. W ostatnim czasie, z uwagi na pandemię wirusa COVID-19, non-stop jesteśmy wręcz zaskakiwani zmianami w prawie, w tym nowymi aktami prawnymi. Przez ten natłok prawnych zmian (notabene nazwany już kilka lat temu przez pewnego prof. z zakresu prawa konstytucyjnego bardziej życiowym określeniem, tj. „biegunką legislacyjną”), łatwo może nam umknąć to, co faktycznie jest wartościowe i na co trzeba by zwrócić uwagę. Niczym znany wszystkim lek Stoperan[1], chcemy na chwilę zatrzymać się na ustawie z dnia 3 kwietnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r., Dz.U. z 2020 r. poz. 694 – która weszła w życie 18 kwietnia 2020 r., ale ma działać wstecz, tj. od 1 lutego 2020 r.

Dlaczego wspominamy o tym akcie prawnym na blogu? Dlatego, że mamy świadomość, iż wielu z Was w koronawirusowej rzeczywistości realizuje różnorakie programy operacyjne, a przede wszystkim projekty z konkursów POPC.

Ustawa, którą tu w pigułce omawiamy, uzupełnia przepisy znanej Wam ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020. Zasadnicza część tego aktu prawnego odnosi się do zasad przeprowadzania naborów wniosków o dofinansowanie np. pozwala zmienić zatwierdzone kryteria wyboru projektów. Co jest jednak najważniejsze dla tych, którzy już wykonują projekty z dofinansowaniem ze środków publicznych?

W dużym skrócie zwracamy uwagę na następuje kwestie:

1. wydłużono terminy składania wniosków o płatność, przypadające w okresie do dnia 31 grudnia 2020 r. i terminy zakończenia realizacji projektów – a także utworzono furtkę do dalszego ich wydłużenia przez właściwą instytucję;
2. określono przesłanki uwolnienia beneficjenta od odpowiedzialności za nieprawidłowość indywidualną, pod warunkiem, że jest ona bezpośrednim skutkiem wystąpienia COVID-19;
3. stworzono możliwość uznania za kwalifikowalne wydatków poniesionych na niezrealizowane cele, jeśli wykonanie tego celu stało się niemożliwe na skutek wystąpienia COVID-19;
4. może dojść do zmiany umowy o dofinansowanie projektu, gdy na skutek wystąpienia COVID-19 realizacja postanowień umowy jest niemożliwa lub znacznie utrudniona;
5. wprowadzono możliwość przeprowadzenia kontroli lub audytów w trybie pracy zdalnej lub z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej;
6. zmodyfikowano zasady dotyczące zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów, w tym dopuszczono stosowanie ulg w spłacie takich zobowiązań.

Zdaniem autorów ustawy, uwzględnia ona szczególne okoliczności, w jakich znaleźli się wnioskodawcy programów operacyjnych i beneficjenci realizujący projekty, na których negatywnie wpłynie wystąpienie COVID-19. Czas pokaże, czy regulacje zawarte w tym akcie prawnych okazały się wystarczające dla sprawnej realizacji i organizacji projektów oraz ochrony beneficjentów przed skutkami nadzwyczajnych okoliczności, w jakich przyszło im wykonywać projekty. Jeśli macie swoje własne problemy np. z projektami, na których realizację otrzymaliście dofinansowanie, a które się pojawiły lub uwypukliły w erze koronawirusowej, napiszcie do nas, może np. z wykorzystaniem nowych przepisów uda się je zniwelować lub usunąć.

[1] Uwaga, wpis – choć było to zupełnie niezamierzone – zawiera lokowanie produktu, popularnego leku na biegunkę.

Kamila Mizera – radca prawny