Temat wydawał się oczywisty – wszak Prezes UKE nie odmawiał zajęcia się sprawą dostępu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do słupów wówczas, gdy stanowiły one własność operatora sieci elektroenergetycznej i były umieszczone w pasie drogowym drogi publicznej. W końcu ok. 90% omawianego typu infrastruktury technicznej wykonana jest właśnie w drogach publicznych.

Po wydaniu przez Prezesa UKE tzw. decyzji ramowych, tj. określających ramowe warunki dostępu do słupów elektroenergetycznych na potrzeby realizacji szybkiej sieci telekomunikacyjnej, operatorzy elektroenergetyczni zaczęli twierdzić, że słupy elektroenergetyczne, które znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej, nie podlegają regulacji Megaustawy i obowiązkowi udostępnienia na rzecz przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Wszystko za sprawą art. 1 ust. 3 Megaustawy, zgodnie z którym:

Przepisów art. 17-26 nie stosuje się do lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej w pasach drogowych dróg publicznych.

Zarzut naruszenia wyżej zacytowanej regulacji prawnej znalazł się w każdym odwołaniu od decyzji ramowej Prezesa UKE. Jak wiadomo, wszystkie odwołania zostały prawomocnie oddalone, jednakże z uwagi na mnogość podnoszonych w nich zarzutów, żaden z Sądów w uzasadnieniu wydanych orzeczeń nie skoncentrował się stricte na omawianym zagadnieniu.

Omawiana kwestia zaczęła być zaś podnoszona przez operatorów sieci elektroenergetycznej w indywidualnych sporach z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Miało to taki skutek, że przykładowo:

• TAURON Dystrybucja S.A., w aneksach zawieranych do obowiązujących umów w przedmiocie dostosowania stawki opłaty do tej, która wynika z decyzji ramowych, wymagała zamieszczania dodatkowych postanowień, stanowiących o tym, że: (1) umowa obejmuje udostępnienie słupów elektroenergetycznych znajdujących się w pasach drogowych dróg publicznych; (2) art. 1 ust. 3 Megaustawy ma określoną treść; (3)  operator korzystający oświadcza, iż pozyskał decyzje administracyjne, dotyczące zajęcia pasa drogowego oraz (4) dane słupy, objęte umową, są zlokalizowane w drogach publicznych;
• PGE Dystrybucja S.A., w aneksach zawieranych do obowiązujących umów w przedmiocie dostosowania stawki opłaty do tej, która wynika z decyzji ramowych, zamieszczała zastrzeżenie stanowiące o tym, że zastosowanie stawki opłaty, wynikającej z decyzji ramowej, do linii światłowodowych, podwieszonych na słupach elektroenergetycznych, zlokalizowanych w pasach drogowych dróg publicznych, jest wyłącznie skutkiem zobowiązania PGE do wdrożenia decyzji i nie stanowi rezygnacji PGE ani zanegowania przez PGE zasadności zarzutu, dotyczącego przepisu art. 1 ust. 3 Megaustawy oraz, że jeśli właściwy sąd uzna zasadność zarzutu, mocą prawomocnego wyroku, to aneks utraci moc w zakresie stawki opłaty za udostępnienie słupów elektroenergetycznych, zlokalizowanych w pasach drogowych dróg publicznych, ze skutkiem na przyszłość.

Dodatkowo, operatorzy sieci elektroenergetycznych, w odwołaniach wnoszonych przez nich od decyzji Prezesa UKE, zmieniających zawarte umowy np. w zakresie wysokości stawki, podnosili tożsamy zarzut naruszenia art. 1 ust. 3 Megaustawy.

Jak się okazało, pomimo tego, że wykładania zaprezentowana przez operatorów sieci elektroenergetycznych nie znalazła się z aprobatą SOKiK-u w sprawach z odwołań od decyzji ramowych, SOKiK – wydając wyroki w indywidualnych sporach – zaczął uchylać decyzje Prezesa UKE, podnosząc, że Prezes UKE nie ma kompetencji do zmiany treści umowy o dostępie do infrastruktury technicznej, położonej w pasach drogowych dróg publicznych, gdyż nie istnieje w tym zakresie publicznoprawny obowiązek zapewnienia przez operatora sieci przedsiębiorcom telekomunikacyjnym dostępu do infrastruktury technicznej.

Stanowisko to było oczywiście nieprawidłowe, przez co jeden z przedsiębiorców telekomunikacyjnych, korzystając z naszego zastępstwa procesowego, zdecydował się zaangażować w sprawę Sąd Apelacyjny, poprzez wniesienie apelacji.

Sąd Apelacyjny nie miał wątpliwości co do tego, że zaproponowana przez SOKiK, nowa linia orzecznicza w sprawach słupowych, była przysłowiowym „wypadkiem przy pracy”. Wyrokiem z dnia 16 maja 2024 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VII AGa 676/23 – w której występowałam jako pełnomocnik przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, korzystającego ze słupów TAURON Dystrybucja S.A. – Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził, że publicznoprawny obowiązek zapewnienia przez operatora sieci (czyli m.in. operatora sieci elektroenergetycznej) dostępu do infrastruktury technicznej przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, na potrzeby realizacji szybkiej sieci, istnieje również w przypadku infrastruktury technicznej znajdującej się w pasie drogowym drogi publicznej. Tym samym, Sąd Apelacyjny wyraźnie wskazał, że Prezes UKE ma kompetencje do zmiany treści umowy o dostępie do infrastruktury technicznej w zakresie wysokości opłaty za dostęp do tej infrastruktury czy innym, nawet jeżeli jest ona posadowiona w pasie drogowym drogi publicznej.

Omawiany wyrok Sądu Apelacyjnego stanowi ważny prejudykat, tj. podstawę do orzekania w podobnych sprawach o dostęp przedsiębiorców telekomunikacyjnych do infrastruktury technicznej operatorów sieci elektroenergetycznych, posadowionej w pasach drogowych dróg publicznych, bowiem stanowi on wyraźne potwierdzenie, że warunki dostępu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do takiej infrastruktury technicznej nie mogą być mniej korzystnie od tych, które Prezes UKE określił w decyzjach ramowych. Powinno to doprowadzić do tego, że więcej takich, nieprawidłowych orzeczeń, nie zostanie wydane przez SOKiK.

Orzeczenie może także stanowić dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych solidny argument do podniesienia na etapie negocjacji treści umów/aneksów do umów z operatorami sieci elektroenergetycznych, zwłaszcza w sytuacjach, w których ci ostatni wymagają wyszczególnienia słupów umieszczonych w pasach drogowych bądź złożenia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego odrębnych oświadczeń co do treści przepisów Megaustawy oraz pozyskanych decyzji administracyjnych.

Autor: Kamila Mizera-Płaczek