Minął ponad rok od opublikowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiającą Europejski kodeks łączności elektronicznej (EKŁE). Dyrektywa wymaga jej wdrożenia w prawie krajowym, najpóźniej do 21 grudnia 2020 roku. Obecnie na stronach sejmu nie ma jeszcze opublikowanego projektu ustawy, choć Ministerstwo Cyfryzacji już od jakiegoś czasu pracuje nad modelem wdrożenia. Nie jest też przesądzone, czy zostanie przedstawione zupełnie nowe prawo telekomunikacyjne czy tylko przepisy nowelizujące, szczególnie, że wbrew pozorom EKŁE nie wprowadza aż tylu rewolucyjnych regulacji, których nie byłoby już czy to w prawie telekomunikacyjnym czy w ustawie o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.

Wraz z wejściem w życie EKŁE uchylone zostały cztery inne dyrektywy dotyczące łączności elektronicznej. Celem EKŁE była m.in. konsolidacja przepisów tak, aby nie były one rozproszone w czterech różnych dyrektywach. Z tego też względu część rozwiązań EKŁE już teraz funkcjonuje w polskim prawie (m.in. regulacje dotyczące dostępu do infrastruktury technicznej, dostępu do  nieruchomości) gdyż wynikały one z uchylonych przez EKŁE dyrektyw. Chociaż EKŁE wprowadza kilka nowych rozwiązań, to jednak ciężko mówić o „zupełnie nowym prawie telekomunikacyjnym”.

Pierwsze zmiany w polskim prawie uwzględniające EKŁE zostały wprowadzone wraz z ostatnią nowelizacją ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (m.in. poprzez wprowadzenie definicji zgodnych z EKŁE i uregulowanie wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej).

W tym i w kolejnych wpisach postaramy się przybliżyć Wam wybrane zagadnienia dotyczące EKŁE oraz przekażemy informacje na temat sposobu wdrożenia nowych regulacji do krajowego porządku prawnego.

Podsumowanie warunków umowy i wzmocnienie ochrony konsumentów 

Jedną z nowości jest wprowadzenie podsumowania warunków umowy. Mianowicie, konsument przed zawarciem umowy powinien otrzymać zwięzłe podsumowanie jej warunków, zgodnie z przyjętym przez Komisję Europejską rozporządzeniem wykonawczym[1]. Rozporządzenie będzie stosowane bezpośrednio – nie wymaga wdrożenia w prawie krajowym! Nie ma zatem przeszkód, aby operatorzy już teraz zaczęli opracowywać odpowiednie wzory podsumowania, które będą stosowane od 21 grudnia 2020 r.

Zgodnie z Rozporządzeniem, podsumowanie nie powinno być dłuższe niż 1 strona A4 (chyba, że dłuższe podsumowanie jest obiektywnie usprawiedliwione, np. z uwagi na potrzebę zastosowania większej czcionki dla konsumentów z niepełnosprawnościami) lub 3 strony A4 w przypadku usług wiązanych (tj. umowa obejmuje dwie lub więcej usługi) oraz powinny być napisane czytelną czcionką – co najmniej 10 pkt. Można przyjąć, że informacje o jednej usłudze powinny zostać streszczone na jednej stronie o formacie A4.

Podsumowanie będzie musiało zawierać następujące informacje oraz być podzielone na odpowiednie sekcje:

• dane operatora (w tym dane kontaktowe);
• nazwę usługi;
• sekcja: usługa i urządzenia, ma zawierać opis usługi poprzez wskazanie jej głównych cech (np. mobilny/stacjonarny dostęp do Internetu, usługa telefonii);
• w przypadku usługi dostępu do Internetu, wymagana będzie sekcja: szybkości dostępu do Internetu i środki ochrony prawnej, zawierająca dane dot. prędkości wysyłania i pobierania danych oraz swoiste „pouczenie” konsumenta o jego prawach w przypadku stałej lub regularnie powtarzającej się rozbieżności między faktycznym wykonywaniem usługi, a parametrami zagwarantowanymi w umowie;
• sekcja: cena ma obejmować nie tylko wysokość cyklicznych opłat abonamentowych (uwzględniających doliczone podatki), ale także opłaty aktywacyjne oraz alternatywnie do płatności pieniężnych – obowiązki nałożone na abonenta będące warunkiem świadczenia usługi;
• w sekcji: czas trwania, przedłużenie i rozwiązanie umowy – informacje na temat czasu trwania umowy wyrażone w miesiącach, a także główne warunki przedłużenia umowy oraz jej rozwiązania ze względu na upływ czasu trwania umowy lub wcześniejsze rozwiązanie umowy. Należy również zawrzeć informacje o opłatach z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy;
• sekcja: Funkcje dla użytkowników końcowych z niepełnosprawnościami powinna zawierać informacje dot. głównych produktów i usług dla abonentów z niepełnos­prawnościami. Alternatywnie można wskazać, że szczegółowe informacje są dostępne oddzielnie, wskazując w jakim miejscu są dostępne;
• sekcja: inne istotne informacje.

Pomysł streszczenia umowy jest całkiem słuszny, szczególnie mając na uwadze to, jak w miarę upływu czasu i kolejnych nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego rozrosły się umowy abonenckie.  Wzorzec zawierający wszystkie wymagane dokumenty wraz z cennikiem i ewentualnym regulaminem promocji to obecnie kilkanaście stron (pisanych najczęściej językiem, któremu daleko do “łatwej i przystępnej formy”). Stawiamy tezę, że abonenci chętnie sięgną do streszczenia, całkowicie pomijając lekturę skomplikowanej umowy i obszernego regulaminu świadczenia usług. Zastanawiam się jednak dlaczego unijny ustawodawca nie poszedł w kierunku odchudzania wzorców ze zbędnej treści, by uczynić umowę przystępniejszą i czytelniejszą?

Oprócz streszczenia warunków umowy, EKŁE przewiduje wprowadzenie porównywarki cen i taryf różnych dostawców, uwzględniających także jakość usługi dostępu do Internetu, czy też łączności interpersonalnej niewykorzystującej numerów. Wzmocnienie ochrony konsumentów przejawi się między innymi w ograniczeniach czasowych dla zawierania umów (maksymalnie 24 miesiące także dla kolejnych umów), czy też możliwość bezkosztowego rozwiązania już przedłużonej umowy.

Zmiana dostawcy Internetu w 1 dzień.

EKŁE przewiduje zupełnie nową procedurę zmiany dostawcy Internetu. Na wzór procedury przenoszenia numeru telefonu, w razie przeniesienia usługi do innego operatora, operatorzy będą zobowiązani są ze sobą współpracować, aby abonent miał zachowaną ciągłość świadczenia usług. Przerwa w dostępie do Internetu w trakcie procesu zmiany operatora nie będzie mogła być dłuższa niż 1 dzień. Dotychczasowy operator zobowiązany będzie do świadczenia usługi na tych samych warunkach do momentu aktywacji usługi przez nowego operatora, a umowa zawarta z dotychczasowym operatorem ulegnie rozwiązaniu w momencie aktywacji nowej usługi. Przeszkodą dla przeniesienia usługi będzie brak możliwości technicznych.

EKŁE zmienia definicję usługi powszechnej

Nowymi elementami usługi powszechnej będzie dostęp do szerokopasmowego Internetu oraz możliwość nałożenia obowiązków z tego zakresu na wszystkich przedsiębiorców, a nie jak było wcześniej, tylko na przedsiębiorcę wyznaczonego. EKŁE kładzie także nacisk na wykorzystanie z sieci już istniejących niż na zupełnie nowe inwestycje.

Ewelina Grabiec i Anna Szura 

[1] Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2019/2243 z dnia 17 grudnia 2019 r. ustanawiające formularz zawierający podsumowanie warunków umowy,  który ma być używany przez dostawców publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972.

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019R2243&from=EN