W IV kwartale 2024 roku możemy spodziewać się przyjęcia przez Radę Ministrów kilku istotnych zmian w Ustawie Prawo Geodezyjne i Kartograficzne (PGiK). Obecnie trwa opracowywanie projektu zmiany ustawy i już teraz warto zapoznać się z jego założeniami.

Projekt najbliższej nowelizacji dotyka wielu zagadnień, mniej lub bardziej przydatnych osobom prowadzącym  inwestycje. Dla tych, którzy na bieżąco śledzą  trendy budowlane w legislacji, przygotowałam krótki przegląd proponowanych zmian, które przełożą się na codzienne sprawy inwestorów, projektantów i kierowników budów. Dotyczą one m.in.: terenów zamkniętych, prowadzenia elektronicznych narad koordynacyjnych oraz waloryzacji opłat z tytułu wykonywania przez organy Służby Geodezyjnej określonych czynności, w tym m.in. sporządzania i wydawania wypisów oraz wyrysów z operatu ewidencyjnego, koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu.

Klasyfikacja terenów zamkniętych i ograniczenia dostępu do informacji

W związku z dynamiczną sytuacją geopolityczną i identyfikacją zagrożeń związanych z dostępem do informacji o obiektach strategicznych dla bezpieczeństwa i obronności, ustawodawca proponuje obszerne zmiany w klasyfikacji terenów zamkniętych oraz dalsze ograniczenie dostępu do danych o tych terenach.

W ocenie ministerstwa, obowiązujące regulacje prawne okazują się być niewystarczające z punktu widzenia możliwości zapobiegania aktom terrorystycznym i wykorzystania dostępnych danych przez obce siły zbrojne. Proponowane przepisy przewidują nowy podział terenów zamkniętych na dwie kategorie: I i II.

Dla terenów zamkniętych I kategorii (wyższa klasa ochrony), proponuje się wyłączenie gromadzenia wielu informacji w państwowych bazach danych. Zadania te mają być przekazane na rzecz organów odpowiedzialnych za ustanowienie danego terenu zamkniętego. Prawdopodobnie wzrośnie więc liczba organów zajmujących się prowadzeniem takich zbiorów danych jak EGiB, GESUT czy różnego rodzaju obiektów topograficznych. Co gorsza, projekt nie przewiduje żadnych wytycznych co do zasad prowadzenia zasobu przez te organy, a doświadczenie współpracy z PKP czy MON zapalają czerwoną lampkę.

Dla terenów zamkniętych II kategorii, rozważana jest możliwość ograniczenia powszechnego dostępu do danych oraz objęcie tą kategorią obiektów ważnych m.in. dla interesu gospodarczego.

Pełna cyfryzacja narad koordynacyjnych

Zgodnie z obecnymi przepisami PGiK, narady koordynacyjne mogą odbywać się w sposób tradycyjny lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Część powiatów nie zdecydowała się na wprowadzenie w pełni elektronicznych narad koordynacyjnych, a zainteresowani elektronicznym trybem prowadzenia narad projektanci czy inwestorzy pozostają bezradni wobec tak sformułowanych wytycznych.

Projekt ustawy zakłada więc wprowadzenie pełnej cyfryzacji procesu koordynacji oraz ujednolicenie jego formy w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.

Obowiązek dołączania protokołu z narady do pozwolenia na budowę i zgłoszenia

Ustawodawca zakłada wprowadzenie obowiązku dołączenia do wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia budowy obiektu budowlanego protokołu z narady koordynacyjnej, zawierającego opinie uczestników narady, oraz wprowadzenie koordynacji usytuowania przyłączy podziemnych poza granicami działki budowlanej. W tej kwestii zakłada się więc ujednolicenie podejścia pomiędzy Prawem Budowlanym a ustawą PGiK. Przepisy budowlane stanowią bowiem, że do wniosku o pozwolenie na budowę lub do zgłoszenia budowy należy dołączyć m.in opinie, o których mowa w przepisach odrębnych. Zapisu takiego nie znajdziemy jednak  w aktualnym brzmieniu ustawy geodezyjnej. Obecnie istnieje zatem ryzyko, że dokumentacja budowlana będzie zawierała przebieg sieci, który nie został uprzednio skoordynowany na naradzie.  Modyfikacja przepisów pozwoli więc na wyeliminowanie możliwości wystąpienia kolizji usytuowania i uszkodzeń obiektów podziemnych w terenie przy wykonywaniu robót budowlanych, a co za tym idzie zwiększenie bezpieczeństwa realizacji tych inwestycji.

Sieć, a nie sieć

Zauważono też problem z kwalifikacją przedmiotu wniosku o przeprowadzenie narady koordynacyjnej. Obecne, ze względu na sposób naliczania opłat za przeprowadzenie narady, projektant (lub inwestor) zmuszony jest użyć jednego z dwóch określeń “sieć” lub “przyłącze”. Klasyfikacja ta nie zawsze odpowiada definicjom obiektów budowlanych z przepisów branżowych, co może skutkować niekonsekwencją albo wręcz sprzecznością pojęć w dokumentacji budowlanej, sporządzonej przez projektanta lub inwestora.

Jest lepiej, ale będzie drożej

Przepisy ustawy PGiK określają wysokość opłat za udostępnianie materiałów oraz za wykonanie czynności, takich jak wydawanie wypisów czy prowadzenie narad koordynacyjnych. Stawki opłat za udostępnianie materiałów, podlegają corocznej waloryzacji, jednak w przypadku opłat za czynności, stawki pozostają bez zmian od 2014 roku.

Rozważa się więc wprowadzenie mechanizmu waloryzacji opłat na rzecz służb geodezyjnych. Taniej jednak nie będzie, bo autorzy wprost zastrzegają, że ewentualne ujemne wskaźniki waloryzacji nie przełożą się na obniżenie opłat.

To nie koniec zmian jakie mogą nas czekać w najbliższym czasie. Poza zmianami stricte budowlanymi, w projekcie mowa też o wprowadzeniu dodatkowych wymogów w zakresie gleboznawstwa, ujmowania niepaństwowych lasów w EGIB czy równym traktowaniu przesyłek od różnych operatorów pocztowych. Do tematu będziemy jeszcze wracać, gdy poznamy ostateczną treść projektu ustawy zmieniającej PGiK opracowaną przez ministerstwo. Projekt następnie po konsultacjach publicznych zostanie przyjęty przez Radę Ministrów, co zgodnie z założeniami nastąpić ma jeszcze w bieżącym roku.

Autor: Justyna Kowalczyk

Specjalista ds. inwestycji telekomunikacyjnych