Może nie wszyscy przedsiębiorcy telekomunikacyjni mają tego świadomość, ale ustawa szerokopasmowa pozwala na ustanawianie odrębnej własności włókien światłowodowych znajdujących się w kablu telekomunikacyjnym. Oznacza to, że teoretycznie możliwe jest, aby każde z włókien światłowodowych w kablu miało innego właściciela.

Takie rozwiązanie umożliwia przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu uzyskanie dodatkowych środków pieniężnych, bez konieczności zbycia lub obciążenia całego kabla światłowodowego albo wspólne inwestowanie w budowę sieci.

Regulacja dotycząca ustanowienia odrębnej własności włókna światłowodowego jest w istocie bardzo zbliżona do wydzielania odrębnych lokali w jednej nieruchomości (jak we wspólnotach mieszkaniowych). Przed ustanowieniem odrębnej własności włókna światłowodowego każde z włókien światłowodowych stanowi jedynie część składową kabla w rozumieniu przepisów cywilnych. Przesądza to o tym, że możliwe jest udostępnienie włókien innym przedsiębiorcom chociażby na podstawie umowy dzierżawy, ale już zbycie takiego włókna czy też ustanowienie na nim ograniczonego prawa rzeczowego – przykładowo użytkowania czy zastawu – jest niedopuszczalne.

Odrębną własność włókna światłowodowego można ustanowić na podstawie umowy, jednostronnej czynności prawnej lub na mocy orzeczenia sądowego znoszącego współwłasność kabla.

W praktyce najczęściej ustanowienie odrębnej własności włókien światłowodowych następuje w drodze umowy, która musi być zawarta na piśmie z datą pewną. Oznacza to, że ustanowienie odrębnej własności lokalu na podstawie zwykłej umowy pisemnej nie będzie skuteczne.

Należy pamiętać o tym, że megaustawa ściśle określa elementy, jakie muszą znaleźć się w takiej umowie.

Umowa musi określać:

• rodzaj i przebieg sieci telekomunikacyjnej obejmującej kabel światłowodowy, co do którego włókna zostaje ustanowiona odrębna własność,
• rodzaj kabla światłowodowego, lokalizację jego zakończeń,
• liczbę włókien światłowodowych w tym kablu,
• włókno światłowodowe, którego odrębna własność zostaje ustanowiona. Opis włókna światłowodowego, którego odrębna własność zostaje ustanowiona musi być niezwykle precyzyjny, gdyż na jego podstawie ma być możliwe wskazanie które włókno stanowi własność danego przedsiębiorcy, inaczej umowa nie odniesie skutku prawnego. Nie wystarczy więc wskazanie, że na rzecz określonego podmiotu zostają wyodrębnione np. 2 z 10 włókien.

Oprócz tego, umowa powinna wskazywać wielkość udziałów przypadających właścicielom poszczególnych włókien światłowodowych w części wspólnej kabla światłowodowego.

Umowa powinna zawierać również sposób podejmowania decyzji przez współwłaścicieli części wspólnej kabla światłowodowego w zakresie czynności dotyczących tego kabla jako całości, a także sposób partycypacji współwłaścicieli części wspólnej kabla światłowodowego w kosztach utrzymania, konserwacji, naprawy lub wymiany kabla.

Przedsiębiorca telekomunikacyjny może już na etapie budowy sieci telekomunikacyjnej czy też nawet przed jej rozpoczęciem zawrzeć z innym podmiotem umowę zobowiązującą do wyodrębnienia własności poszczególnych włókien światłowodowych.

Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na ustanowienie odrębnej własności włókien w drodze czynności prawnej jednostronnej, powinien pamiętać, że również w tym wypadku jest on obowiązany do zachowania formy pisemnej z datą pewną oraz wskazanie tych elementów, o których była mowa powyżej.

Należy zauważyć, że ustawodawca postanowił, że w przypadku zarządzania częścią wspólną kabla, zastosowanie będą miały reguły ogólne wynikające z Kodeksu cywilnego, choć właściciele włókien mogą ustanowić inne reguły zarządu rzeczą wspólną. Współwłaściciele części wspólnej kabla światłowodowego są zobowiązani do ścisłego współdziałania w zakresie czynności dotyczących tego kabla jako całości, w szczególności związanych z jego utrzymaniem, eksploatacją, konserwacją, naprawą lub wymianą.

Warto również zaznaczyć, że współwłaściciele części wspólnej kabla światłowodowego partycypują w kosztach utrzymania, eksploatacji, konserwacji, naprawy lub wymiany kabla jako całości, proporcjonalnie do ich udziałów w części wspólnej kabla, chyba że postanowią inaczej w zawartej umowie. W taki sam sposób współwłaściciele odpowiadają za zobowiązania związane z tymi czynnościami.

Na koniec warto zaznaczyć, że wskazane reguły dotyczą nie tylko włókien światłowodowych znajdujących się w kablu telekomunikacyjnym, gdyż ustawodawca postanowił, że powyższe regulacje należy również odpowiednio stosować do przewodów w kablach telekomunikacyjnych innych niż światłowodowe (np. kable koncentrycznych), oraz zespołu ułożonych jedna za drugą i połączonych za sobą rur kanalizacyjnych tworzących kanał służący do ułożenia w nim kabli telekomunikacyjnych wchodzących w skład kanalizacji kablowej wielootworowej.

Autorem wpisu jest aplikant radcowski Patrycja Cegiełka. 

W kancelarii zajmuje się głównie prawem telekomunikacyjnym, w tym obsługą postępowań prowadzonych przed Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej w zakresie dostępu do budynków oraz  prawem cywilnym, w tym sprawami związanymi ustanawianiem służebności przesyłu a także prawem handlowym w zakresie obsługi przedsiębiorców oraz prawem zamówień publicznych.