Czy obowiązek służby wojskowej dotyczy pracowników przedsiębiorców telekomunikacyjnych?
Zapraszamy do udziału w II International Conference on Space and Telecommunications Law!
4 marca, 2022
Wezwania z UKE a tajemnica skarbowa
14 kwietnia, 2022

Od kilku tygodni docierają do nas smutne informacje zza wschodniej granicy, a nasze myśli łączą się w solidarności z sąsiadami. W takiej sytuacji wśród polskich operatorów mimowolnie pojawiają się też niechciane pytania, z którymi musimy się mierzyć – co by się stało, gdyby do podobnej sytuacji doszło w Polsce? Czy w związku z eksploatacją i utrzymywaniem infrastruktury telekomunikacyjnej – kluczowej dla przekazywania na bieżąco informacji – ustalono jakieś szczególne regulacje dotyczące przedsiębiorców telekomunikacyjnych i ich pracowników? Czy dotyczą one tylko stanu wojny, czy także innych stanów nadzwyczajnych? Czy pobór do wojska oznacza faktyczną konieczność zamknięcia firmy? Postaramy się nieco przybliżyć te kwestie, mając nadzieję, to pozostanie to dla Państwa wiedza wyłącznie „encyklopedyczna”.

Powszechny obowiązek obrony

Obecna regulacja nakłada powszechny obowiązek obrony na wszystkich obywateli kraju, którzy są zdolni do wykonywania tego obowiązku ze względu na wiek i stan zdrowia. Powinność ta dotyczy nie tylko służby wojskowej ale również innych czynności – wykonywania obowiązków wynikających z nadanych przydziałów kryzysowych i przydziałów mobilizacyjnych, czy też wykonywania świadczeń na rzecz obrony. Wynika z tego, że obowiązek ten może zostać nałożony na wszystkich obywateli, niezależnie od wykonywanego zawodu.

W razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, osoby uznane za zdolne do służby wojskowej, mogą być w każdym czasie powołane do czynnej służby wojskowej.

Obowiązek obrony w czasie pokoju

Powinności związane z obronnością mogą być nałożone nie tylko w razie działań militarnych, ale również w czasie pokoju. Dotyczy to osób w wieku 16-60 lat, na których może zostać nałożony obowiązek różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz przygotowania obrony państwa albo zwalczania klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków. W niektórych sytuacjach, możliwe jest zwolnienie się z tych obowiązków, lecz z przepisów nie wynika, aby zwolnienie następowało ze względu na pracę związaną z infrastrukturą telekomunikacyjną, w szczególności z jej eksploatacją, czy utrzymaniem.

Czas wykonywania świadczeń osobistych nie może przekraczać jednorazowo dwunastu godzin, a w stosunku do kurierów oraz osób dostarczających i obsługujących przedmioty świadczeń rzeczowych – czterdziestu ośmiu godzin. Nałożenie obowiązku wykonania świadczenia osobistego może nastąpić najwyżej trzy razy w roku oraz następuje w drodze decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ustawa przewiduje kilka generalnych wyłączeń, które mogą być wykorzystane przez każdego pracownika i z naszych doświadczeń wynika, że potrafią faktycznie zadziałać.

Szczególne obowiązki przedsiębiorców w zakresie obrony

Szczególne obowiązki związane z obronnością spoczywają na wszystkich przedsiębiorcach, których zadaniem jest umacnianie obronności Rzeczypospolitej Polskiej, przygotowanie ludności i mienia narodowego na wypadek wojny oraz wykonywanie innych zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony w zakresie określonym w przepisach prawa – rozporządzeniach czy ustawach.

Jednym z tych zadań jest zapewnianie warunków przekazywania informacji i decyzji dotyczących planowania i realizacji zadań obronnych. Należy do nich przykładowo przygotowanie łączności na potrzeby kierowania bezpieczeństwem narodowym, ze szczególnym uwzględnieniem podwyższania gotowości obronnej państwa, w tym w województwie, powiecie, gminie itp. Nie można przy tym zapominać, że jednym z celów publicznych jest łączność publiczna i sygnalizacja – jego realizacja następuje właśnie poprzez zapewnianie dostępu do usług telekomunikacyjnych.

Nie powinno być naszym zdaniem wątpliwości co do tego, że utrzymanie właściwej łączności – w razie ewentualnych działań wojennych – byłoby kluczowe dla wypełnienia obowiązków związanych z obroną. Znajduje to wyraz w regulacjach prawnych – przedsiębiorcy świadczący usługi telekomunikacyjne są uznawani za tzw. przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo-obronnym. Z tego względu, mogą być na nich nałożone szczególne obowiązki związane z obronnością w trybie decyzji administracyjnej.

Zwolnienie ze służby wojskowej tylko dla nielicznych

W odniesieniu do niektórych podmiotów – które posiadają odpowiednie kwalifikacje bądź zajmują określone stanowisko – przepisy przewidują możliwość tzw. reklamowania, które dokonuje wojskowy komendant uzupełnień bądź dowódca jednostki wojskowej. Polega ono na tym, że określone osoby nie są powołane do czynnej służby wojskowej nawet w razie mobilizacji, czy w czasie wojny. Dotyczy to m.in. posłów, senatorów czy radnych. W katalogu tym brak jest jednak jasnego wskazania, że dotyczy on przedsiębiorców telekomunikacyjnych, czy ich pracowników.

Zwracamy jednak uwagę na to, że ustawa przewiduje również możliwość reklamowania na wniosek określonych podmiotów, złożony na piśmie lub w postaci elektronicznej – w tym pracodawców w odniesieniu do pracowników. Reklamowanie dotyczy osób, których powołanie do czynnej służby wojskowej groziłoby zaprzestaniem lub poważnym zakłóceniem pracy urzędu państwowego lub samorządowego albo działalności gospodarczej przedsiębiorcy, niezbędnej dla zapewnienia obrony lub bezpieczeństwa państwa. Kwestie w tym zakresie doprecyzowuje rozporządzenie Rady Ministrów i właśnie tu upatrywać można szans na to, że kluczowi dla funkcjonowania przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego pracownicy „zmuszeni” byliby niejako zapewnić ciągłość jego funkcjonowania. Niepodzielenie tego stanowiska przez wojskowego komendanta uzupełnień bądź dowódcy jednostki wojskowej (czyli odmowa reklamowania), wymagałoby decyzji administracyjnej.

Patrycja Cegiełka

Radca Prawny

 

 

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*