Już niespełna miesiąc pozostał do wejścia w życie przepisów znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Od 13 października zacznie działać Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR).

Czym jest CRBR i czego dotyczy?

Rejestr służyć będzie jawnemu przetwarzaniu informacji o beneficjantach rzeczywistych spółek jawnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, sp. z o.o., a także prostej spółki akcyjnej i spółek akcyjnych, lecz za wyjątkiem spółek publicznych.

Za beneficjentów rzeczywistych przepisy uważają osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką. Sprawowanie kontroli należy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach – prawnej, która będzie miała swoje źródło np. w prawie własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji osoby prawnej, albo na płaszczyźnie faktycznej i wystąpienia okoliczności, które sprowadzają się do nieformalnego uzależniania spółki od innej osoby, tj. właśnie beneficjenta rzeczywistego.

Definicja beneficjenta rzeczywistego dąży do wskazania osoby, która ze względu na posiadane uprawniania (zarówno o charakterze typowo prawnym, jak również faktycznym) dysponuje możliwością decydowania o czynnościach lub działaniach podejmowanych przez spółkę.

Jak podkreślano w uzasadnieniu projektu ustawy, CRBR stanowiący system gromadzenia i upubliczniania informacji o beneficjentach podmiotów prawnych, nie ma być traktowany wyłącznie jako instrument w walce z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu. Obecnie Rejestr postrzegany ma być również, jako służący szerszym celom – np. przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, zapewnieniu dostępu do informacji o potencjalnych kontrahentach czy też zwiększeniu kontroli informacji przez społeczeństwo obywatelskie, w tym również media.

Do kiedy należy przekazywać dane i kto ma dokonać zgłoszenia do Rejestru?

Spółki, które w momencie uruchomienia CRBR będą już wpisane w KRS, mają na zgłoszenie danych beneficjenta rzeczywistego 6 miesięcy od dnia wejścia w życie omawianych przepisów, zatem obowiązek ten będą musiały zrealizować do 13 kwietnia 2020 roku.

Spółki, które będą zawiązywane po dniu wejścia w życie nowych przepisów będą miały czas na zgłoszenie danych beneficjenta rzeczywistego w ciągu 7 dni od ich wpisu do KRS. Również w przypadku zmiany danych, które należy zamieścić w CRBR obowiązek ten należy zrealizować w ciągu 7 dni od wystąpienia zmiany.

Do CRBR należy przekazać 2 kategorie informacji:

• dane o spółce (nazwa, forma organizacyjna, siedziba, nr KRS, NIP),
• dane o beneficjencie rzeczywistym spółki (imię i nazwisko, obywatelstwo, państwo zamieszkania, PESEL lub data urodzenia w razie braku PESEL, informacja o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach).

Jak należy przekazać informacje do Rejestru i co grozi za niedopełnienie obowiązku?

Zgłoszenie do Rejestru odbywać się będzie elektronicznie przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. Zgłoszenie do Rejestru – poza danymi o spółce i o beneficjencie rzeczywistym – będzie zawierać także:

• oświadczenie o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru,
• klauzulę o świadomości ponoszonej odpowiedzialności za składanie fałszywego oświadczenia.

Spółki, które nie dopełnią obowiązku zgłoszenia informacji, w terminie wskazanym w ustawie, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 złotych.

Jarosław Straś – radca prawny