14 maja 2020 roku uchwalono kolejną ustawę stanowiącą część tzw. Tarczy Antykryzysowej, zawierająca pakiet pomocy dla przedsiębiorców. Tarcza 3.0, tj. ustawa o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 została ogłoszona 15 maja 2020 roku. Większość przepisów zaczęła obowiązywać już dzień po ogłoszeniu, tj. 16 maja. Zmiany w PT wejdą w życie dopiero 21 grudnia.
Nowelizacja PT
Wśród uchwalonych przepisów znajdują się modyfikacje prawa telekomunikacyjnego (PT), wprowadzające przede wszystkim nowe uprawnienia dla konsumentów korzystających z usług telekomunikacyjnych. Większość tych zmian ma stanowić wdrożenie Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu Tarczy 3.0, w zakresie odnoszącym się do kilku pierwszych zmian:
W celu umożliwienia użytkownikom końcowym jak najszybszego korzystania z uprawnień, jakie przewiduje dyrektywa ustanawiająca Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (EKŁE), proponuje się wprowadzenie, jeszcze przed wejściem w życie ustawy zastępującej obowiązujące Prawo telekomunikacyjne, części przepisów implementujących EKŁE. Przepisy te zmierzają do poprawy sytuacji użytkowników końcowych i są szczególnie pożądane w obecnej sytuacji związanej ze stanem epidemii koronawirusa.
Forma dokumentowa rozwiązania umowy
Zgodnie z nowym art. 561 PT, jeżeli dostawca usług umożliwia zawarcie umowy w formie dokumentowej, powinien on także zapewnić abonentom możliwość jej rozwiązania, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia również w formie dokumentowej. W przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przez abonenta w formie dokumentowej, obowiązkiem dostawcy usług będzie potwierdzenie jego otrzymania nie później niż w ciągu 1 dnia roboczego za pośrednictwem wiadomości SMS (numer niegeograficzny) lub też wykonania połączenia telefonicznego (numer geograficzny).
Konieczne będzie także potwierdzenie abonentowi przyjęcie tego oświadczenia w terminie 14 dni od jego złożenia na trwałym nośniku wraz ze wskazaniem nazwy wypowiedzianej usługi, dnia otrzymania wypowiedzenia i dnia rozwiązania umowy.
Automatyczne przedłużanie umów i informowanie o najkorzystniejszych pakietach
Zgodnie z nową regulacją, w przypadku gdy zawarta umowa ulegnie automatycznemu przedłużeniu na czas określony po okresie jej obowiązywania, abonent będzie miał prawo wypowiedzieć ją w każdym czasie z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. W trakcie okresu wypowiedzenia, abonent będzie jedynie ponosił koszty świadczenia usług telekomunikacyjnych objętych umową – ma to chronić abonenta przed uruchomieniem dodatkowych usług.
Co więcej, przedsiębiorca będzie musiał poinformować abonenta na trwałym nośniku – przed automatycznym przedłużeniem umowy – o tym fakcie, jak również o sposobach rozwiązania umowy oraz o najkorzystniejszych oferowanych przez siebie pakietach taryfowych co najmniej na 30 dni przed upływem okresu, na jaki umowa została zawarta. Ma to umożliwić konsumentowi podjęcie świadomej decyzji czy jest on zainteresowany dalszym korzystaniem z usług dotychczasowego operatora.
Ustawa przewiduje wprowadzenie obowiązku przekazywania abonentom przez dostawcę usług przynajmniej raz na rok informacji o najkorzystniejszych oferowanych pakietach taryfowych – nie dotyczy to przypadków, gdy abonent nie wyraził zgody na otrzymywanie informacji marketingowych.
Regulacja ta stanowi wdrożenie art. 105 ust. 3 EKŁE.
Udostępnienie narzędzia porównawczego umożliwiającego monitorowanie wykorzystania usług
Dostawca usług telekomunikacyjnych świadczący usługi w ruchomej sieci telekomunikacyjnej, które są rozliczane w oparciu o czas albo ilość wykorzystanych danych lub jednostek taryfikacyjnych, ma zapewnić konsumentowi narzędzie, które umożliwia monitorowanie wykorzystania tych usług. Ma to umożliwić kontrolę abonenta nad zużyciem przez niego usług. Utrzymany zostanie obowiązek informowania abonenta o wykorzystaniu przez niego limitu zużycia usługi w ramach wybranego przez niego pakietu taryfowego, przy czym zostanie on zawężony jedynie do konsumentów.
Przepis ten ma stanowić wdrożenie art. 102 ust. 5 EKŁE, który wskazuje na obowiązek wprowadzenia podobnego narzędzia.
Zmiana dostawcy usług
Zgodnie z nową regulacją, abonent zachowa prawo do przeniesienia dotychczasowego numeru przez okres nie krótszy niż 1 miesiąc od daty rozwiązania umowy. Obecnie przewiduje się jedynie możliwość zachowania numeru w razie zmiany dostawcy usług, nie wskazując żadnego terminu.
Co więcej, wprowadzone zostaną regulacje, zgodnie z którymi możliwa będzie zmiana dostawcy usługi dostępu do internetu – w takiej sytuacji abonent ma prawo do zachowania ciągłości świadczenia usługi, chyba że okazałoby się to technicznie niewykonalne. Nowy dostawca usługi ma ją aktywować nie później niż w terminie 1 dnia roboczego od dnia zakończenia umowy z dotychczasowym dostawcą usług. Konieczna będzie więc ścisła współpraca między operatorami. Oczywiście, za realizację tych uprawnień nie można pobierać żadnych opłat od abonenta.
Co więcej, dotychczasowy dostawca internetu będzie miał obowiązek świadczyć swoje usługi do czasu aktywacji usług przez nowego operatora. Wymiana informacji między operatorami będzie następowała poprzez system teleinformatyczny, który ma prowadzić Prezes UKE. Obecnie system taki nie istnieje.
Jeśli dostawca usług zapewniał wraz z usługą dostępu do internetu dostęp do poczty elektronicznej, abonent będzie mógł żądać zapewnienia dostępu do tych usług przez okres 12 miesięcy od dnia rozwiązania umowy. Nastąpi to nieodpłatnie.
W przypadku naruszenia obowiązków związanych ze zmianą dostawcy usług dostępu do internetu, abonentowi będzie przysługiwało jednorazowe odszkodowanie. Po pierwsze, od dotychczasowego dostawcy – jeżeli nie dojdzie do zmiany dostawcy usługi z przyczyn leżących po jego stronie za każdy dzień zwłoki w wysokości 1/4 sumy opłat miesięcznych za wszystkie świadczone usługi, liczonej według rachunków z ostatnich trzech okresów rozliczeniowych. Po drugie, od nowego dostawcy – jeżeli nie dojdzie do zmiany dostawcy usługi z przyczyn leżących po jego stronie za każdy dzień zwłoki w wysokości 1/4 sumy opłat miesięcznych za wszystkie świadczone usługi, liczonej według rachunków z ostatnich trzech okresów rozliczeniowych dotychczasowego dostawcy usługi.
Na wniosek dostawcy usługi, Prezes UKE będzie mógł w drodze decyzji, zawiesić lub ograniczyć na określony czas zakres realizacji uprawnienia abonenta do zmiany dostawcy – jeżeli techniczne możliwości dostawcy nie pozwalają na realizację tego uprawnienia.
Warunki korzystania z tego uprawnienia, zostaną doprecyzowane w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw informatyzacji. Przepisy te stanowią wdrożenie regulacji określonych w art. 106 ust. 1 i 2 EKŁE.
Skutki i termin wejścia w życie zmian
Implementacja regulacji zawartych w EKŁE ma nastąpić do dnia 21 grudnia 2020 roku – w tym dniu planowane jest także wejście w życie Prawa Komunikacji Elektronicznej, które ma zastąpić PT. Mimo że w uzasadnieniu projektu Traczy 3.0 zasugerowano, że zmiany do PT są wprowadzane w związku z „koniecznością zapewnienia zwiększonej ochrony abonentom-konsumentom w dobie koronawirusa”, to wskazany termin wejścia w życie noweli PT w zakresie ochrony praw abonentów raczej przeczy tej idei.
Jak wskazywaliśmy wyżej, większość regulacji zawartej w Tarczy 3.0 wejdzie w życie z dniem następującym po ogłoszeniu, natomiast co do opisanych zmian w PT ma to nastąpić dopiero… z dniem 21 grudnia 2020 r. – czyli w tym samym dniu, kiedy w życie wejdzie Prawo Komunikacji Elektronicznej.
Oznacza to w praktyce, że zmiany PT wprowadzone Tarczą 3.0 w ogóle nie wejdą w życie… de facto zaczną obowiązywać w tym samym dniu, w którym zostaną uchylone. Powyższe nie oznacza, że nowe reguły nie zaczną obowiązywać, choć zostaną wprowadzone przepisami nowego prawa Komunikacji Elektronicznej, a nie własnie znowelizowanym PT.
Warto na koniec wspomnieć, że zmiany w PT, jakie weszły w życie w ubiegłym tygodniu, odnoszą się przede wszystkim do sposobu wyboru Prezesa UKE.
Patrycja Cegiełka
Aplikant radcowski
