Prezent na Święta? Kto ich nie lubi. W tym roku ISP byli przyzwyczajeni do zmian, które trudno było uznać za prezenty. Wygląda na to, że tym razem jest inaczej, a zmiana będzie miała istotny, ekonomiczny wymiar dla operatorów. Jeszcze nie zdążył wyschnąć tusz długopisu, którym Prezydent podpisał ustawę dnia 10 grudnia 2020 roku o zmianie niektórych innych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa a my spieszymy Was poinformować o najnowszej nowelizacji Prawa budowlanego wynikającej z uchwalonej ustawy, którą można uznać za wręcz rewolucyjną z punktu widzenia branży telko. A przynajmniej co do płaconych przez operatorów podatków.

Zgodnie z przepisami, które wejdą w życie w dniu następującym po ogłoszeniu nowelizacji (na moment zamieszczenia wpisu, nie ma jeszcze publikacji w Dz.U.), zmianie ulegnie definicja obiektu liniowego. Jakie to ma skutki? Wyjaśniamy poniżej.

Dotychczasowe problemy związane z definicją obiektu liniowego

W dotychczasowym brzmieniu definicji obiektu liniowego znajdującej się w PB zastrzeżono wyraźnie, że kable umieszczone w kanalizacji kablowej lub w kanale technologicznym, nie stanowią ani obiektu budowlanego ani jego części ani urządzenia budowlanego. Warto w tym miejscu wyjaśnić, że wyłączenie z kategorii obiektów budowlanych kabli telko umieszczonych w kanałach teletechnicznych, należących do zarządców pasów drogowych, było efektem starań branży i reprezentujących środowisko izb gospodarczych oraz miało bezpośrednie przełożenie na zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty za zajęcia pasa drogowego.

Pomimo tego, że z punktu widzenia funkcjonalnego (ich przeznaczenia) nie ma istotnych różnic pomiędzy kablem umieszczonym w kanalizacji kablowej/kanale technologicznym a kablem podwieszonym do istniejącej już linii kablowej nadziemnej, na nowelizację, która wyłącza ten ostatni z kategorii obiektów budowlanych musieliśmy czekać aż do grudnia 2020 r.

Definicje w prawie budowlanym a podatek od nieruchomości

Specyfiką regulacji z zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest powiązanie definicji przedmiotu opodatkowania (budowli) z pojęciami zdefiniowanymi w przepisach prawa budowlanego. Z uwagi na różnice obu gałęzi prawa (wymóg precyzji w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego oraz zmienny charakter definicji prawa budowlanego) związek ten jest stale krytykowany, jednak do tej pory nie wpłynęło to na zmianę regulacji. W przeszłości zmiany w prawie budowlanym niejednokrotnie w sposób niezamierzony wpływały na przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, co zaskakiwało podatników.

Dotychczasowa definicja obiektu liniowego, co do zasady wyłączała z przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości kable w kanalizacji i kanale technologicznym, nie wyłączając jednocześnie kabli telko podwieszonych pod istniejącą linią np. elektroenergetyczną (choć i w tym przypadku pojawiały się rozbieżności interpretacyjne, o których z racji tematyki tego wpisu nie będziemy się rozpisywać).

Przechodząc do sedna sprawy, warto przytoczyć definicje obiektu liniowego.

Jak było? 

obiekt liniowy – należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane oraz kable zainstalowane w kanale technologicznym nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Jak  będzie? 

obiekt liniowy – należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i, umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Z definicji obiektu budowlanego wyłączono wyraźnie kable telekomunikacyjne dowieszone do istniejącej linii kablowej. Oznacza to, że kable te nie powinny być przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Wątpliwości mogą się jednak ciągle pojawiać odnośnie do kabli telekomunikacyjnych podwieszanych na własnych słupach operatorów w sytuacji, gdy kable te stanowią jedyną linię kablową podwieszoną na takiej podbudowie.

Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu nowelizacji, zmiana ma na celu zmniejszenie kosztów zapewnienia powszechnego dostępu do bardzo szybkiego internetu, przede wszystkim dzięki inwestycjom współfinansowanym ze środków publicznych (… ) Zmiana ma także na celu uniknięcie sytuacji występowania różnic w opodatkowaniu w zależności od tego czy kabel umieszczany jest nad czy pod ziemią. Należy także podkreślić, że możliwość umieszczenia kabli w kanalizacji występuje przede wszystkim na obszarach zabudowanych. Na obszarach wiejskich wykorzystanie istniejącej infrastruktury w postaci podwieszenia kabla na istniejącej infrastrukturze energetycznej jest często jedynym rozsądnym sposobem zapewnienia zasięgu nowoczesnych sieci szerokopasmowych.

Dostrzeżono również, że dodatkowe opodatkowanie kabli podwieszonych na istniejącej infrastrukturze stanowiłoby nieracjonalne uprzywilejowanie określonej społeczności lokalnej pod względem dostępu do usług telekomunikacyjnych w miejscu, gdzie wybudowano kanały technologiczne lub kanalizację kablową w stosunku do tych miejsc, gdzie takiej infrastruktury nie ma. Nowelizację uzasadniały zatem przede wszystkim względy praktyczne, związane z prowadzeniem działalności przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a zmiana ma zachęcać przedsiębiorców do dalszej rozbudowy infrastruktury telekomunikacyjnej na obszarach wykluczonych, słabo zurbanizowanych.

Czy nowelizacja wpłynie na obowiązek uiszczania opłat za zajęcie pasów drogowych?

Musimy niestety ostudzić entuzjazm tych czytelników, którzy uznali po lekturze nowej definicji obiektu liniowego, że linie kablowe podwieszane do istniejącej linii kablowej zostaną z automatu zwolnione z uiszczania opłat za zajęcie pasa drogowego. Nowelizacja nie zmienia Ustawy o drogach publicznych, a przepisy regulujące opłaty za zajęcie pasa nie odsyłają do definicji z prawa budowlanego (tak jak ma to miejsce w przypadku prawa podatkowego).  Interpretacja, zgodnie z którą „skoro dowieszenie linii kablowej nie stanowi obiektu liniowego, to nie powinienem w takim przypadku uiszczać opłat związanych z zajęciem pasa drogowego”, jest błędna. W samym uzasadnieniu nowelizacji podkreślono, że samorządy nadal będą uzyskiwały dochody z lokalizowania sieci szerokopasmowych m.in. poprzez pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego.

Podsumowanie – co należy zrobić?

Zmiany powinny wejść w życie w dniu następującym po ogłoszeniu ustawy – mamy nadzieję, że nastąpi to jeszcze w tym roku. Jeśli tak się stanie, to każdy operator powinien dokonać rewizji posiadanych przez siebie obiektów budowlanych, które są/mogą być traktowane jako budowla na gruncie ustawy o  opłatach i podatkach lokalnych. Mając na uwadze zbliżający się termin złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości, trzeba zatem ustalić – bazując na obowiązujących definicjach i posiadanej dokumentacji –  co w nowym roku należy opodatkować taką daniną.

Rychłe wejście w życie nowelizacji spowoduje, że w 2021 niższy podatek od nieruchomości (budowli) śmiało można nazwać świątecznym prezentem dla ISP.

Ewelina Grabiec           Łukasz Bazański