Zainteresowanie problematyką masztów telekomunikacyjnych trwa – ostatnio analizowaliśmy raport NIK, a dziś zajmiemy się problematyką związaną z budową masztów telekomunikacyjnych.

Część przedsiębiorców telekomunikacyjnych próbowała realizować maszty telekomunikacyjne na podstawie zgłoszenia, lecz zgodnie z najnowszym orzecznictwem, ich realizacja może nastąpić jedynie na podstawie pozwolenia na budowę.

…

Tymczasowe obiekty budowlane

Prawo budowlane dopuszcza możliwość realizacji tzw. tymczasowych obiektów budowlanych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 12 PB, jest to obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe.

Budowa niektórych z takich tymczasowych obiektów budowlanych nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę – w takim przypadku, do jego realizacji wystarczające jest dokonanie zgłoszenia. Ma to miejsce w szczególności, gdy obiekty te są niepołączone trwale z gruntem i przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu.

W związku z powyższym, część przedsiębiorców telekomunikacyjnych, realizujących maszty telefonii komórkowej, inwestycje te próbuje zakwalifikować właśnie jako tymczasowy obiekt budowlany, wymagający jedynie dokonania zgłoszenia. Tymczasem wojewódzkie sądy administracyjne wykluczają taką możliwość. Informujemy, że omówione orzeczenia są jeszcze nieprawomocne.

Stanowisko WSA w Rzeszowie – wyrok z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie o sygn. akt:  II SA/Rz 511/18

W rozpatrywanej przez WSA w Rzeszowie sprawie, inwestor będący operatorem telekomunikacyjnym zgłosił budowę mobilnej, składanej stacji bazowej telefonii komórkowej, niepołączonej trwale z gruntem. Starosta wniósł sprzeciw, który został następnie podtrzymany przez wojewodę.

Zdaniem organów administracji budowlanej, stacja bazowa telefonii komórkowej jako rodzaj wolnostojącego masztu antenowego stanowi budowlę. W związku z tym, inwestor postanowił zaskarżyć decyzję do WSA, uznając pogląd organów administracji budowlanej za błędny. Wskazał on, że każdy obiekt nietrwale połączony z gruntem musi być stabilny, a zachowanie stateczności i nośności obiektu nie przesądza o jego trwałym związaniu z gruntem. Cechą tymczasowego obiektu budowlanego jest przeznaczenie do jego czasowego używania, a skoro inwestor zadeklarował, że przeniesie maszt w ciągu 180 dni, spełnił on wymagane przepisami warunki.

WSA w Rzeszowie przyznał rację organom administracji budowlanej. Wskazał, że możliwość zgłoszenia budowy tymczasowego obiektu budowlanego, dotyczy tylko sytuacji, w której tymczasowy obiekt budowlany nie jest trwale związany z gruntem – tylko w takim przypadku realizacja inwestycji może nastąpić na podstawie zgłoszenia. Co więcej, podkreślił, że trwałość związania obiektu budowlanego z gruntem wyraża się w wykonaniu takich prac lub zabezpieczeń, które mają pozwolić na jego użytkowanie, eliminując możliwość niekontrolowanej zmiany położenia tego obiektu bądź utraty kontaktu z gruntem, wskutek działania sił fizycznych wywołanych samą konstrukcją obiektu, albo kumulatywnie: jego konstrukcją i działaniami natury (wiatr, woda, erozja gleby, itp.), ewentualnie innymi czynnikami zewnętrznymi.

Oznacza to, że rozumienie pojęcia „trwałości związania z gruntem” jest bardzo szerokie na gruncie wykładni dokonywanej przez sądy administracyjne.

Sprawa rozpatrywana przez WSA w Szczecinie – analiza wyroku z dnia 7 lutego 2018 r. w sprawie o sygn. akt: II SA/Sz 1327/17

Sprawę na gruncie podobnego stanu faktycznego rozpatrywał także WSA w Szczecinie. Inwestor zgłosił zamiar realizacji obiektu tymczasowego, który miał być niepołączony trwale z gruntem, a jego rozbiórka bądź przeniesienie miała nastąpić w terminie wskazanym w zgłoszeniu – maszt antenowy miał być jedynie obciążony w sposób zapewniający stabilność i bezpieczeństwo realizowanego projektu.

Również w tym wypadku, sprzeciw we właściwym terminie wniósł starosta, a stanowisko to podtrzymał wojewoda. Organy administracji budowlanej uznały, że konstrukcja, którą planuje wznieść inwestor jest zbyt wysoka, a sposób posadowienia masztu telekomunikacyjnego przesądza o jego trwałym związaniu z gruntem.

Zdaniem inwestora organy administracji budowlanej nie miały jednak racji, gdyż trwałe połączenie z gruntem wymaga, aby dany obiekt budowalny posiadał fundamenty, a do jego demontażu było wymagane użycie ciężkiego sprzętu – nie miało to miejsca w przypadku budowy obiektu, który ma zamiar realizować inwestor.

WSA w Szczecinie również uznał stanowisko organów administracji za zasadne. Wskazał on, że zgodnie ze stanowiskiem NSA wyrażonym w wyroku z dnia 1 czerwca 2017 r., sygn. akt II OSK 2471/15, o tym czy dane urządzenie (obiekt) jest trwale związany z gruntem czy też nie, decyduje nie tyle sposób i metoda związania z gruntem, technologia wykonania fundamentu i możliwości techniczne przeniesienia w inne miejsce, ale to czy wielkość tego urządzenia, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagają takiego trwałego związania. W ocenie WSA w Szczecinie, zarówno wysokość planowanego masztu telekomunikacyjnego, jak i sposób jego osadzenia na gruncie przemawiają za uznaniem go za obiekt budowlany, co do którego realizacji wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę.

Podsumowanie

Przywołane powyżej orzeczenia wskazują na to, że niezwykle trudno jest wykazać spełnienie przesłanki „niezwiązania” masztu telekomunikacyjnego z gruntem, co przesądza o braku możliwości uznania go za tymczasowy obiekt budowlany. Z tego względu, obecnie realizacja masztu telekomunikacyjnego może nastąpić wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę.

Patrycja Cegiełka

Aplikant radcowski