Kary za brak zgód na marketing bezpośredni
Ulga telekomunikacyjna a VAT – faktura czy nota księgowa – wyrok TSUE
16 lipca, 2019
Kserowanie dowodu osobistego abonenta w świetle ustawy o dokumentach publicznych – kserować, czy nie kserować?
22 lipca, 2019

Zgodnie z art. 172 ust. 1 PT, stosowanie tzw. marketingu bezpośredniego przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych bez wyraźnej zgody abonenta jest zakazane. Zdarzają się jednak sytuacje, w których operatorzy telekomunikacyjni, a często również przedsiębiorcy prowadzący działalność innego rodzaju, o tym zakazie nie pamiętają lub go lekceważą, co może wywołać niepożądane skutki w postaci nałożenia kary czy to przez Prezesa UKE, czy też Prezesa UOKiK. Warto, aby przed rozpoczęciem akcji marketingowych zweryfikować, czy posiadamy zgodę oraz czy odpowiada ona przepisom.

Czym jest marketing bezpośredni i jak uzyskać zgodę na jego stosowanie?

Zgodnie z art. 172 ust. 1 PT, zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę.

Oznacza to, że przywołany przepis zakazuje stosowania tzw. marketingu bezpośredniego, co sprowadza się często do dzwonienia do abonenta i przedstawiania mu oferty handlowej bez jego wyraźnej zgody. Przyjmuje się, że do zgody abonenta zastosowanie ma art. 174 PT, który zawiera odesłanie do przepisów o ochronie danych osobowych, a więc tzw. RODO.

Zgodnie z art. 4 pkt 11 RODO, „zgoda” osoby, której dane dotyczą oznacza dobrowolne, konkretne, świadome i jednoznaczne okazanie woli, którym osoba, której dane dotyczą, w formie oświadczenia lub wyraźnego działania potwierdzającego, przyzwala na przetwarzanie dotyczących jej danych osobowych. Warunki wyrażania zgody zostały określone w art. 7 RODO, co w szczególności oznacza, że administrator danych osobowych musi być w stanie wykazać, że osoba, której dane osobowe są przetwarzane, wyraziła na to zgodę.

Oznacza to, że z treści uzyskanej od abonenta lub użytkownika końcowego zgody musi wyraźnie wynikać, że dotyczy ona właśnie celów związanych z marketingiem bezpośrednim.

Wysoka kara finansowa dla Koksztys S.A.

W komunikacie z dnia 28 czerwca 2019 roku, Prezes UKE poinformował o nałożeniu na Koksztys S.A. kary finansowej  – 80.000.00 zł – za prowadzenie przez ten podmiot marketingu bezpośredniego bez zgody abonentów i użytkowników końcowych.

Ustalono, że podmiot działający na zlecenie Koksztys S.A. w okresie maj – listopad 2017 roku nawiązał aż 30.636 połączeń telefonicznych z abonentami i użytkownikami końcowymi w celu przedstawienia informacji handlowej dotyczącej działalności tego podmiotu oraz promowaniem oferowanych przez niego umów. Okres, w którym stosowano marketing bezpośredni, był więc relatywnie niezbyt długi.

Postępowanie, w wyniku którego nałożono powyższą karę, zostało wszczęte na skutek stwierdzenia nieprawidłowości podczas kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UKE, dotyczącej Koksztys S.A. oraz  podmiotu działającego na jego zlecenie (nazwy tego podmiotu nie wskazano). Prezes UKE w wystosowanym komunikacie podkreślił, że na Koksztys S.A., jako podmiocie zlecającym prowadzenie akcji marketingowej, spoczywał obowiązek wykazania posiadania uzyskanych uprzednio (a nie dopiero w trakcie rozmowy telefonicznej!) zgód abonentów lub użytkowników końcowych na kierowanie do nich akcji marketingowej.

Prezes UKE zwrócił także uwagę na skutki naruszenia art. 172 ust. 1 PT w postaci obniżenia przewidzianego prawem stopnia ochrony praw abonentów i użytkowników końcowych przez podmiot profesjonalny (prowadzący działalność gospodarczą), co doprowadziło do sytuacji, w której ponad 30.000 abonentów i użytkowników końcowych mogło zostać narażonych na niechciane komunikaty marketingowe.

Co ważne, na wysokość kary pieniężnej wpłynęła ocena dotychczasowej działalności Koksztys S.A., a w szczególności fakt jego uprzedniej niekaralności przez Prezesa UKE. Od decyzji ukarany może wnieść odwołania do SOKiK. Treść całego komunikatu jest dostępna pod adresem: https://www.uke.gov.pl/akt/prezes-uke-nalozyl-kare-na-koksztys-s-a-za-prowadzenie-marketingu-bezposredniego-bez-zgody-uzytkownikow,221.html

Postępowanie przed UOKiK dotyczące działalności podejmowanej przez Netia S.A.

W związku ze stwierdzonymi uchybieniami przy stosowaniu marketingu bezpośredniego, Prezes UOKiK wszczął postępowanie przeciwko Netia S.A. W toku kontroli przeanalizowano rozmowy, które były prowadzone z konsultantami a zawierały propozycje zawarcia umowy, mimo że osoby, z którymi rozmawiano, nie wyraziły na to wymaganej prawem zgody.

Należy zwrócić uwagę na to, że Netia S.A. w celach związanych z promowaniem swoich usług posługiwała się nabytymi przez siebie bazami z numerami telefonów, a następnie próbowała pozyskać w trakcie prowadzonych rozmów zgody na podejmowanie czynności marketingowych. Co ważne, Prezes UOKiK podkreślił, że fakt nabycia przez Netię S.A. gotowych baz z numerami telefonów nie zwalnia Netia S.A. od ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane działania.

W tym wypadku, obyło się jednak bez nałożenia kary finansowej – Netia S.A. zobowiązała się bowiem do zmiany zasad współpracy z partnerami – w przyszłości ma ona zobowiązywać partnerów, z których baz korzysta, do pozyskiwania zgód abonentów i użytkowników końcowych zgodnie z prawem, a następnie ma weryfikować, czy zgody zostały uzyskane w prawidłowy sposób. Netia S.A. ma również opublikować decyzję UOKiK na swojej stronie internetowej oraz zamieścić stosowne ogłoszenia w prasie. Zobowiązała się także do udzielenia rekompensat. O sposobie uzyskania rekompensaty zdecyduje konsument, którego prawa zostały naruszone przez stosowanie marketingu bezpośredniego. Rekompensata będzie polegała na wyborze przez konsumenta jednej z następujących propozycji w ciągu trzech miesięcy od pojawienia się stosownej informacji na stronie www.netia.pl:

Propozycje dla konsumentów korzystających z usług świadczonych przez Netia S.A. Propozycje dla konsumentów niekorzystających z usług świadczonych przez Netia S.A.
  • uzyskanie 120 zł nadpłaty na swoim koncie abonenckim
  • wypowiedzenie umowy bez konsekwencji finansowych
  • zawarcie z Netia S.A. kolejnej umowy, na podstawie, której przez kilka miesięcy będą przysługiwać obniżone opłaty
  • dostęp do programu antywirusowego na rok
  • dostęp do kanału filmowego na 6 miesięcy
  • zawarcie umowy na preferencyjnych warunkach (np. obniżenie opłaty abonamentowej, opłaty aktywacyjnej, opłaty za sprzęt)
  • dostęp do programu antywirusowego na rok
  • dostęp do kanału filmowego na 6 miesięcy

Podsumowanie

Stosowanie marketingu bezpośredniego bez uzyskania zgody obecnych czy potencjalnych abonentów i użytkowników końcowych, może narazić operatora na negatywne skutki. Jak pokazują powyższe przykłady, obawiać należy się przede wszystkim  Prezesa UKE, jak i UOKiK. Nie można zapomnieć o nowym organie kontrolnym – Prezesie Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Z tego powodu, operator przed podjęciem działań związanych z marketingiem bezpośrednim powinien upewnić się, czy posiada na to wymaganą przepisami prawa zgodę. W szczególności, powinien on zadbać, aby jego przedstawiciele przed wykonaniem kolejnego telefonu z propozycją zawarcia umowy sprawdzili, czy jego wykonanie nie narazi operatora na niepożądane skutki, w szczególności finansowe.

Autorzy:

Łukasz Bazański, Patrycja Cegiełka

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*