Umowy zawierane na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa w nowej ustawie o prawach konsumenta.
Ustawa o prawach konsumenta- szanse i zagrożenia
17 września, 2014
O relacji pomiędzy prawem konsumenckim a prawem telekomunikacyjnym słów kilka
3 października, 2014

Zgodnie ze złożoną Wam jakiś czas temu obietnicą, rozpoczynamy serię wpisów dotyczących przepisów nowej ustawy o prawach konsumenta. Na początek zajmiemy się omówieniem dwóch, jak się wydaje podstawowych pojęć definiowanych w nowych przepisach. Mianowicie umowami zawieranymi na odległość oraz umowami zawieranymi poza lokalem przedsiębiorstwa.

Aby w sposób dostatecznie przejrzysty odróżnić obydwa pojęcia, postaramy się podać przykłady dla każdego z typu umów.

Po co wyróżniono dwa typy umów?

Przyczyną wprowadzenia do systemu prawnego dwóch typów umów oraz szeregu obowiązków przedsiębiorcy, związanych z prowadzeniem w ten sposób systemu sprzedażowego, jest szeroko rozumiana ochrona konsumenta. Uznano (naszym zdaniem słusznie), że zawieranie umów z konsumentem poza miejscem stałego prowadzenia działalności gospodarczej wiąże się z uzyskaniem przez przedsiębiorcę przewagi negocjacyjnej, która powinna być zrównoważona uprawnieniami konsumenta. Należy przyznać, że zawieranie umów przez przedsiębiorców z konsumentami poza lokalem lub na odległość wiąże się często z brakiem możliwość porównania dostępnych na rynku ofert oraz z możliwością podjęcia zbyt pochopnej decyzji konsumenta o zawarciu umowy. Dla konsumenta ważna jest także sama przejrzystość transakcji. Co do zasady, konsument jako słabsza strona umowy zawieranej z przedsiębiorcą powinien mieć zagwarantowany poziom ochrony, skupiający się przede wszystkim na przyznaniu mu prawa do informacji oraz tzw. prawa do namysłu (prawo odstąpienia od umowy).

WAŻNE: Zaklasyfikowanie umowy zawartej z konsumentem jako umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa skutkuje tym, że konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia do umowy (dziś w terminie 10 dni, a od 25 grudnia 2014 r. 14 dni).

Umowy zawierane na odległość

Umowa zawarta na odległość to umowa zawarta z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie.

Istotą takiej umowy jest brak jednoczesnej obecności obu stron oraz posłużenie się wyłącznie środkami porozumiewania się na odległość. Ustawa nie definiuje tych środków, ale będą nimi Internet, telefon czy inne środki komunikacji elektronicznej, np. wirtualne biura obsługi klienta.

W przypadku przedsiębiorców telekomunikacyjnych, umową zawartą na odległość będzie umowa zawarta w formie elektronicznej za pomocą formularza umieszczonego na www dostawcy usług. Przypomnijmy, iż taką możliwość zawierania umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych (obok formy pisemnej) wprowadzono od dnia 21 stycznia 2013 r., nowelizując Ustawę prawo telekomunikacyjne.

Z naszych doświadczeń wynika, iż forma elektroniczna zawierania umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie jest formą spopularyzowaną wśród ISP. A szkoda. Wprowadzenie takiej możliwości mogłoby w niejednym przedsiębiorstwie znacznie uprościć proces zawierania umów z abonentami.

Umowy zawarte poza lokalem przedsiębiorstwa

Umowa zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa to umowa zawarta z konsumentem:

  1. przy jednoczesnej fizycznej obecności stron w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy,
  2. w wyniku przyjęcia oferty złożonej przez konsumenta w okolicznościach, o których mowa w pkt. 1,
  3. w lokalu przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy, przy jednoczesnej fizycznej obecności stron,
  4. podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami.

Nowa ustawa o prawach konsumenta rozbudowała definicję umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa (w porównaniu z jeszcze obowiązującymi przepisami), w ten sposób iż podano cztery przypadki (okoliczności) zawarcia umowy, kwalifikujące ją jako umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa.

Umowami zawieranymi poza lokalem przedsiębiorstwa w działalności telekomunikacyjnej są umowy zawierane w lokalu abonenta i podpisywane przez serwisanta posiadającego pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy.

Co z umową zawieraną za pomocą posłańca?

Wobec kształtu nowej definicji umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa powstaje pytanie o charakter umowy zawieranej przy pomocy posłańca. Posłańcem będzie osoba, która przenosi gotowe już oświadczenie woli zaś, sama żadnego oświadczenia nie składa.

Posłańcem będzie zatem pracownik serwisu, który jedynie przekazuje abonentowi dokument umowy już podpisany wcześniej przez dostawcę usług, np. przez zarząd firmy. Z naszych spostrzeżeń wynika, iż w działalności telekomunikacyjnej duży odsetek umów zawiera się właśnie w taki sposób.

Umowami zawieranymi poza lokalem przedsiębiorstwa są umowy zawierane przy jednoczesnej fizycznej obecności stron. Wydaję się, iż posłaniec jako osoba, która nie składa żadnego oświadczenie woli nie jest stroną, której jednoczesnej obecności wymaga się przy zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa. Wydaje się zatem, iż umowa zawierana przy pomocy posłańca w lokalu abonenta nie będzie ani umową zawieraną na odległość, ani umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, co ma wpływ na zakres przedsiębiorcy.

Wydaje się, iż wątpliwości interpretacyjne będzie musiało rozwiać orzecznictwo sądowe. Szkoda tylko, że wątpliwości pojawiają się jeszcze zanim ustawa weszła w życie.

19 Comments

  1. Mobil pisze:

    NC+ zawarło umowę z klientem przez telefon. Mailem przysłali tylko potwierdzenie + nadany nowy numer abonenta. Klient w 8 dniu tej umowy wysyła “OŚWIADCZENIE O ODSTĄPIENIU OD UMOWY ZAWARTEJ POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA / NA ODLEGŁOŚĆ”. Po czym NC+ odbiera pismo (listem poleconym za potw.odb.) i wydaje decyzję odmowną z uzasadnieniem, że 10 dni nie przysługuje ponieważ usługa została uruchomiona za zgodą abonenta. Czy robią to prawnie?

    • Ewelina Grabiec pisze:

      Panie Łukaszu,
      Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych może być zawarta w dwóch formach: pisemnej oraz elektronicznej za pośrednictwem formularza umieszczonego na www dostawcy usług. Telefonicznie można umowę jedynie zmienić. W przypadku zmiany umowy, Prawo telekomunikacyjne przewiduje wyłączenie prawa odstąpienia jeżeli dostawca usług rozpoczął za zgodą abonenta świadczenie usług zgodnie ze zmienionymi warunkami umowy.
      Moim zdaniem NC+ postąpiło poprawnie pod warunkiem, że zmienili umowę dotychczasowemu klientowi np. w zakrsie okresu jej obowiązywania i świadczonych usług.

  2. Anna pisze:

    Witam,
    chciałam się dowiedzieć, od jakiego momentu liczy się bieg terminu 10 dni w przypadku umów zawartych przed 25.12.2014 r. jeśli jest to umowa o świadczenie usług na którą wyraziło się zgodę przez telefon?

  3. Nika pisze:

    Witam,
    Zamowilam w sklepie internetowym baterie, jednak okazalo sie ze nie pasuje do mojego telefonu. Czy moge ja zwrocic ? kto pokrywa koszty przesylki jesli zwracam przed uplywem 10 dni ?

    • Ewelina Grabiec pisze:

      Dzień dobry,

      Może Pani odstąpić od umowy w terminie 14 dni. Koszt zwrotu, co do zasady powinna Pani pokryć sama, chyba że przedsiębiorca nie poinformował Panią o takim obowiązku. Przedsiębiorca powinien zwrócić wszystkie dokonane przez Panią płatności, w tym koszty dostarczenia baterii.

  4. Damian pisze:

    Szanowni Państwo,

    jakie są relacje miedzy ustawą Prawo telekomunikacyjne a U. o prawach konsumentów?
    Konkretnie chodzi mi o przepisy o odstąpieniu 0d umowy zawartej na odległość (odpowiednio:art. 56 ust.6 vs art.27).
    Zawsze wydawało mi się, że prawa konsumenckie zostały skodyfikowane po to, by należycie zabezpieczać interes słabszych w stosunkach umownych. Tutaj jednak mamy do czynienia z pewnego rodzaju kolizją. Dlaczego Prawo telekomunikacyjne nie chroni konsumenta równie szeroko co pr. konsumenckie?
    Przepisy której ustawy należy stosować w omawianej sytuacji?
    Z poważaniem,

    D.K.

  5. Damian pisze:

    Dziękuję. Przeczytałem a nawet się wyraziłem:)
    D.K.

  6. Daria pisze:

    Witam,
    w rozmowie z konsultantem firmy telekomunikacyjnej zgodziłam się na przejście z tzw ‘karty’ na abonament. Jednak zmieniłam zdanie. Kurier odesłał przesyłkę do nadawcy. Konsultant mówił że oferta wchodzi w życie z momentem podpisania umowy – tak się nie stało. Czy muszę pisemnie ( lub wystarczy telefonicznie) rezygnować z ustnych ustaleń ? Czy pisemnie odstępować od umowy ? bądź co bądź tylko ustnej ?
    Będę wdzięczna za fachowe porady,
    Daria

    • Ewelina Grabiec pisze:

      Dzień dobry,

      Przedsiębiorca może umożliwić odstąpienie od umowy w formie telefonicznej, ale nie musi. Informacje o formie powinny zostać przekazane wraz z umową. Dla pewności i będąc na Pani miejscu złożyłabym oświadczenie w formie pisemnej (zachowując kopię pisma oraz potwierdzenie nadania na poczcie listem poleconym w celach dowodowych i na wypadek sporu). Proszę pamiętać o zachowaniu 14dniowego terminu.

      • ibnalqq pisze:

        Przedsiębiora nie może narzucić konsumentowi sposobu złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. W szczególności na gruncie u.p.k. nie może wymagać, by oświadczenie to zostało złożone na piśmie.

        • Ewelina Grabiec pisze:

          Osobiście nie do końca zgadzam się z wyrażonym poglądem. Dlaczego? Ponieważ zgodnie z art. 30 upk- jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy: 1) przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy; 2) przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.
          Zatem, konsument może skorzystać z formy elektronicznej tylko jeżeli przedsiębiorca zapewnia taką możliwość. W związku z tym, nie można wymagać od konsumenta, aby oświadczenie zostało złożone na piśmie, ale jednocześnie można nie udostępnić mu możliwości złożenia takiego oświadczenia z wykorzystaniem formy elektronicznej. W takim przypadku- wybór formy złożenia takiego oświadczenia wydaje się mocno ograniczony.
          Zastosowanie znajdą tu ogólne przepisy o składaniu oświadczeń woli z KC (nie wykluczam np. możliwości złożenia takiego oświadczenia przedsiębiorcy osobiście).
          Broniłabym jednak przedsiębiorcę, który nie udostępnił elektronicznego formularza, a konsument przesłał oświadczenie o odstąpieniu na dowolny e-mail, nieprzeznaczony do obsługi tego typu korespondencji (np. e-mail przeznaczony dla celów rekrutacji pracowników).
          Zachowanie formy pisemnej służy przede wszystkim bezpieczeństwu konsumenta i kwestiom dowodowym.

  7. ĘMILIA pisze:

    Dzień dobry,
    Mam pytanie gdzie można znaleźć wzór umowy zawieranej na odległość? chodzi o umowę sprzedaży na odległość?

    • Ewelina Grabiec pisze:

      Dzień dobry,

      Nie ma czegoś takiego jak wzór umowy na odległość. Umową zawieraną na odległość będzie w zasadzie każda umowa zawierana poza lokalem przedsiębiorcy. Więc tu chodzi o szczególny sposób jej zawierania. Treść umowy będzie natomiast zależna od tego co jest przedmiotem transakcji. Niektóre elementy są obowiązkowe w relacjach z konsumentem.

  8. ann Maj pisze:

    Wszystko ladnie wszystko pieknie ,a co w przypadku kiedy zawarlam umowe o usludze telewizyjnej NC+ i na drugi dzien chcialam zrezygnowac z uslugi i wlasciciel punktu dystrybucji NC+ powiedzial mi ze nie mam takiego prawa.Malo tego podlaczylam dekoder a na ekranie informacja ze mam zaplacic za usluge ktora miala miejsce we wrzesniu 2016r a ja umowe podpisalam 8 XII.2016r

  9. Ewelina Grabiec pisze:

    Jeżeli zawarła Pani umowę w lokalu (pisze Pani o właścicielu punktu dystrybucji)- rzeczywiście nie ma Pani prawa do odstąpienia.

Skomentuj Nika Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*