Kara za utrudnianie dostępu do nieruchomości – ważne orzeczenie sądu!
Drogi – stawki i nowe zasady udostępniania kanałów technologicznych
5 lipca, 2016
Rejestracja kart Pre-Paid (FAQ) a zawieranie umów przez formularz www
19 sierpnia, 2016

Wielu właścicieli i zarządców nieruchomości, pomimo znajomości przepisów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, nie oferuje przedsiębiorcom telekomunikacyjnym nieodpłatnego dostępu do budynków. Często zdarza się, że udostępniający proponuje zaporowe warunki umowy oraz żąda opłat (np. czynszu) albo chce uzyskać dodatkowe korzyści kosztem operatora (np. stać się właścicielem sieci wybudowanej na jego koszt).

Zazwyczaj w takich sytuacjach (jeżeli operator wykaże się dostateczną determinacją) sprawa kończy się wydaniem decyzji dostępowej przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Tym niemniej, naruszanie przepisów Megaustawy może również być traktowane jako działanie niezgodne z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów. Niekiedy incydent bywa przedmiotem interwencji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który nakłada na udostępniającego karę finansową, a sprawa ostatecznie trafia do sądu antymonopolowego w Warszawie (Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

procentW takiej właśnie sprawie Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał 10.02.2016 r. ciekawe orzeczenie. Mianowicie wyrokiem w sprawie o sygn. akt: VI ACa 77/15, Sąd Apelacyjny oddalił apelację udostępniającego i utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 27.10.15 (sygn. akt: XVII AmA 98/13), a w konsekwencji decyzję Prezesa UOKiK nr RWR 7/2013 z 29.03.13 (sygn. RWR 411 -6/12/ZK).

O co chodziło w sprawie?

W toku negocjacji dostępowych udostępniający nie odmówił zawarcia umowy, jednakże zażądał by:

  • operator wybudował sieć umożliwiającą świadczenie różnego rodzaju usług telekomunikacyjnych, tzn. dostęp do Internetu, telefonię i telewizję (operator wnosił wyłącznie o możliwość budowy sieci w celu świadczenia usługi internetowej);
  • dostęp był odpłatny, tzn. aby operator uiszczał na rzecz udostępniającego odpowiedni czynsz;
  • operator zobowiązany był do demontażu sieci lub jej sprzedaży na rzecz udostępniającego w sytuacji, gdy zaprzestanie świadczenia usług na terenie udostępnionych nieruchomości (tj. jeśli wygasną wszystkie umowy abonenckie).

Sprawa zakończyła się postępowaniem przed Prezesem UOKiK, który nałożył na udostępniającego karę za żądanie opłat dostępowych oraz demontażu/odsprzedaży sieci w sytuacji zaprzestania świadczenia usług. Prezes UOKiK uznał jednocześnie, iż wymaganie, aby sieć umożliwiała świadczenie pełnej gamy usług telekomunikacyjnych nie narusza ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Od decyzji odwołał się udostępniający, ale sądy obu instancji podzieliły dokonaną przez Prezesa UOKiK interpretację przepisów, przy czym jednocześnie nieznacznie obniżyły wysokość nałożonej kary.

Co wynika z wyroku

Przede wszystkim Sąd Apelacyjny w Warszawie potwierdził, że naruszanie przepisów Megaustawy może być czynem ograniczającym powstanie lub rozwój konkurencji podlegającym karze pieniężnej. Wyrok może być impulsem dla Prezesa UOKiK, aby ten częściej podejmował interwencje w podobnych w sprawach (ostatnimi czasy Prezes UOKiK pozostawał bierny i w przypadku skargi ISP- odsyłał do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej). Z drugiej jednak strony, warto przeanalizować wyprowadzone przez Prezesa UOKiK i sądy obu instancji argumenty dotyczące warunków dostępowych zaproponowanych przez udostępniającego.

Budowa sieci umożliwiającej świadczenie różnego rodzaju usług telekomunikacyjnych

W tym zakresie postępowanie przed Prezesem UOKiK zostało umorzone. Zarówno Prezes UOKiK, jak i sądy obu instancji uznali, że żądanie, aby projektowana sieć umożliwiała świadczenie różnego rodzaju usług telekomunikacyjnych (usługi internetowej, telefonicznej i telewizyjnej) nie ogranicza powstania/rozwoju konkurencji na lokalnym rynku. W ocenie Prezesa UOKiK omawiany warunek, dotyczący paramentów technicznych sieci, jest obiektywnie uzasadniony, zatem w tym zakresie żądanie udostępniające nie narusza przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Konsekwencje dokonanej wykładni prawa dotyczą przede wszystkim przedsiębiorców, którzy zamierzają budować sieci umożliwiające wyłącznie świadczenie usługi internetowej. W stosunku do nich udostępniający mogą żądać, aby budowana sieć umożliwiała świadczenie usług multimedialnych (3 usług).

Opłaty za dostęp

W toku postępowania Prezes UOKiK i sądy uznały, że w przedmiotowej sprawie dostęp powinien być nieodpłatny, a udostępniający nie był uprawniony do żądania opłat czynszowych. Tym niemniej, ocena została dokonana na gruncie brzmienia przepisu art. 33 ust. 2 Megaustawy obowiązującego do dnia 15.12.2012 r., zgodnie z którym korzystanie z nieruchomości było odpłatne, chyba że służyło zapewnieniu telekomunikacji dysponentowi nieruchomości. Co szczególnie istotne, Sąd Okręgowy stwierdził, że udostępniający zaniechał niezgodnej z przepisami praktyki, albowiem od 16.12.2012 r. roku udostępnienie nieruchomości odbywa się co do zasady odpłatnie (aktualne brzmienie art. 33 ust. 2 Megaustawy), a nawet jeżeli sieć będzie służyć zapewnieniu usług mieszkańcom budynku to można domagać się czynszu (art. 30 ust. 3b Megaustawy). Tym samym sąd nie rozróżnił pojęcia koszty najmu i opłaty za najem i dokonał wykładni sprzecznej z brzmieniem przepisu art. 30 ust. 3a Megaustawy (dotyczącego nieodpłatności dostępu) oraz stanowiska Prezesa UKE. Zapatrywanie Sądu jest o tyle niebezpieczne, że dotychczas udostępniający bardzo często żądali opłat dostępowych właśnie na podstawie przepisu art. 30 ust. 3b Megaustawy. Niemniej jednak obowiązująca od 1.07.2016 nowelizacja Megaustawy usunęła pojęcie koszty najmu z przepisu art. 30 ust. 3b Megaustawy, co jednoznacznie potwierdza, że udostępniający nie może domagać się czynszu za dostęp w trybie art. 30. Istnieje zatem wysokie prawdopodobieństwo, że w chwili obecnej sąd antymonopolowy będzie dokonywać prawidłowej wykładni przepisów Megaustawy w zakresie nieodpłatności dostępu.

Konieczność demontażu/odsprzedaży sieci w przypadku zaprzestania świadczenia usług

Prezes UOKiK uznał, iż zaproponowany przez udostępniającego warunek, aby po zaprzestaniu świadczenia usług za pośrednictwem sieci (wygaśnięciu umów abonenckich) operator miał obowiązek demontażu urządzeń lub odsprzedaży sieci udostępniającemu, narusza przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Jednakże Prezes UOKiK i sądy uznali, że obowiązek udostępnienia nieruchomości (znoszenia ograniczenia prawa własności) wygasa jeżeli za pośrednictwem sieci nie są już świadczone usługi (czyli sieć nie służy zapewnianiu telekomunikacji w budynku), a niezgodne z prawem jest jedynie niezwłoczna konieczność usunięcia sieci bez wcześniejszego wypowiedzenia umowy dostępowej.

Podsumowanie

Reasumując, wydany przez Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrok może być impulsem do podejmowania interwencji przez Prezesa UOKiK w sprawach utrudniania dostępu do nieruchomości. Tym niemniej,  nie wszystkie niezgodne z Megaustawą praktyki zostały dostrzeżone przez organy antymonopolowe.

2 Comments

  1. Tomek pisze:

    Witam,
    co w przypadku gdy WM/SM/zarządca nieruchomości nie odmawiają dostępu do nieruchomości, ale liczą na darmowy remont części wspólnych nieruchomości – instalacja podtynkowa?

    • Ewelina Grabiec pisze:

      Jeżeli nie zgadza się Pan na budowanie pod tynkiem może Pan się zwrócić do Prezesa UKE o rozstrzygnięcie sporu. Jak dotąd, decyzje wydawane przez Prezesa UKE obejmują możliwość prowadzenia sieci natynkowo.

Skomentuj Tomek Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*