Problem legalizacji istniejącej infrastruktury – część druga.
Problem legalizacji istniejącej infrastruktury – część pierwsza.
3 lipca, 2014
Sieć wewnątrzbudynkowa a podatek od nieruchomości
16 lipca, 2014

W pierwszej części wpisu nt. Problemu legalizacji istniejącej infrastruktury omówiliśmy zagadnienie bezumownego korzystania z nieruchomości. W części drugiej natomiast odniesiemy się do stanowiska interpretacyjnego Prezesa UKE, który stwierdził, iż nie jest właściwym organem do wydawania decyzji o dostępie do budynków i nieruchomości w razie korzystania z zasobów bez tytułu prawnego.

Nasze stanowisko jest z goła odmienne, ale po kolei. Posiadasz dostęp do budynku, znajduje się w nim Twoja sieć telekomunikacyjna, świadczysz usługi telekomunikacyjne szerokiemu gronu klientów i nagle, nie wiedząc czemu, właściciel budynku lub nowy zarządca wypowiada Ci umowę. Wysyłasz wniosek o uregulowanie dalszego korzystania z nieruchomości do Prezesa UKE, a w odpowiedzi otrzymujesz postanowienie o zwrocie wniosku z uwagi na brak kompetencji do wydania decyzji dostępowej z pouczeniem, iż przysługuje Ci droga cywilna załatwienia sprawy (ustanowienie służebności przesyłu).

Jakie jest stanowisko Prezesa UKE?

Prezes UKE w opublikowanym w grudniu 2013 r. na stronie www urzędu stanowisku na temat zasad stosowania art. 30 megaustawy uznał, iż nie jest właściwym organem dla wydania decyzji określającej warunki korzystania z nieruchomości dla istniejącej na nieruchomości infrastruktury przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.

Prezes UKE uznał, iż w sytuacji, gdy pomiędzy Wami a np. właścicielem budynku dojdzie do sporu i wypowiedzenia dotychczasowej umowy, to spór ten, jako wynikający ze stosunku cywilnoprawnego, powinien rozwiązać sąd powszechny. Prezes UKE stanął na stanowisku, iż jedyną drogą dla możliwości pozyskania tytułu prawnego dla istniejącej infrastruktury jest ustanowienie służebności przesyłu. Warto zaznaczyć, że służebność przesyłu, odmiennie niż dostęp z art. 30 megaustawy, jest ustanawiana najczęściej odpłatnie, a wysokość wynagrodzenia ustala biegły sądowy. Ponadto, co bardzo istotne, ustanowienie służebności jako ograniczonego prawa rzeczowego, w przeciwieństwie do dostępu uregulowanego w art. 30 megaustawy, jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Sytuacja ta w praktyce bardzo utrudnia możliwość sądowego (także umownego) uzyskania takiego prawa w przypadku budynków wielolokalowych, w których znajduje się szereg lokali stanowiących odrębną własność.

Jak stanowią przepisy megaustawy?

Zgodnie z art. 30 ust. 1 megaustawy, zapewnienie dostępu do nieruchomości, w tym do budynku oraz miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable lub przewody doprowadzone do lokalu w tym budynku polega w szczególności na zapewnieniu możliwości wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku, jeżeli powielenie takiej infrastruktury byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe.

Naszym zdaniem obowiązujące przepisy:

  • stanowią wprost o możliwości wykorzystania istniejących urządzeń (przyłącza i instalacji wewnątrzbudynkowej),
  • nie ograniczają obowiązku udostępnienia istniejącej infrastruktury z uwagi na kryterium własności sieci, wobec czego decyzja Prezesa UKE może naszym zdaniem bez przeszkód obejmować sieć będącą własnością przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który utracił tytuł prawny do korzystania z nieruchomości jak i istniejącą infrastrukturę właściciela nieruchomości,
  • skoro żaden przepis nie stanowi wprost o braku możliwości wydania decyzji, której przedmiotem będzie istniejąca infrastruktura, to Prezes UKE nie jest uprawniony do dokonywania wykładni zawężającej art. 30 megaustawy poprzez nieuzasadnione zawężanie swoich kompetencji.

Naszym zdaniem, uregulowanie bezumownego korzystania z nieruchomości jest w istocie tym samym, co zapewnienie dostępu i nie ma przy tym znaczenia czy przedsiębiorca posiada już swoją sieć w budynku czy zamierza ją dopiero budować.

W naszej ocenie nie ma podstaw prawnych by twierdzić, że zapewnienie dostępu do budynku jest czymś odmiennym znaczeniowo, niż uregulowanie bezumownego korzystania. Wydaje się, że Prezes UKE nadużywa w stanowisku zwrotu uregulowanie bezumownego korzystania stawiając je w opozycji do pojęcia dostępu do budynku pomimo, iż brak jest uzasadnienia dla rozróżnienia tych pojęć w przepisach.

W przypadku legalizacji istniejącej infrastruktury, za wydaniem decyzji na podstawie art. 30 ust. 1 megaustawy, przemawia również fakt występowania przesłanki ekonomicznej nieopłacalności powielania istniejącej infrastruktury. Zazwyczaj zapewnia ona możliwość świadczenia usług mieszkańcom budynków i pozostaje własnością przedsiębiorcy telekomunikacyjnego wnioskującego o dostęp.

Za przyjęciem naszego stanowiska przemawia także literalne brzmienie pkt 3) art. 30 ust. 1 megaustawy, który pozwala na wydanie decyzji dostępowej w razie konieczności odtworzenia istniejącego przyłącza lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku, które uległy likwidacji, zniszczeniu, uszkodzeniu lub też wymagają przebudowy na skutek prowadzonych w pobliżu prac budowlanych. W przepisie tym mowa o infrastrukturze „istniejącej”, co oczywiste niezależnie od tego czy eksploatowana była na podstawie umowy czy też bezumownie.

Co więcej, przyjmując racjonalność ustawodawcy konstrukcja przepisu jest taka, że wydanie decyzji powinno dotyczyć właśnie sytuacji, kiedy umowy nie ma, albowiem jej obowiązywanie powodowałoby bezprzedmiotowość ubiegania się o decyzję Prezesa UKE skoro „odtworzenie instalacji/przyłącza” zapewne następowałoby na podstawie umowy, a nie decyzji. Skoro tak, to brak jest podstaw do uznania, że na gruncie art. 30 megaustawy dokonuje się rozróżnienia sytuacji kiedy „legalizować” można, a kiedy nie.

Tym samym nie ma uzasadnienia, ba, nawet wynika to wprost z brzmienia przepisów, że Prezes UKE ma wydać decyzję dotyczącą infrastruktury istniejącej. Zwróćcie proszę uwagę, że gdyby przyjąć, że Prezes UKE „legalizować” nie może, to wybudowanie sieci wewnątrzbudynkowej i późniejsze np. rozwiązanie umowy/jej wygaśnięcie (nawet np. w sytuacji gdy strony „przeoczą” termin obowiązywania umowy, która w konsekwencji wygaśnie) oznaczałoby utratę możliwości uzyskania decyzji „na zawsze”. Pomimo, że art. 30 mówi o możliwości wydania decyzji dotyczącej infrastruktury istniejącej! Absurdem w takim wypadku byłaby możliwość ubiegania się o decyzję, na podstawie której możliwe byłoby wybudowanie „nakładki” a nie wykorzystanie instalacji istniejącej bezumownie.

Podsumowanie

Sprawa Spółdzielni Winogrady pokazuje wachlarz negatywnych konsekwencji, jakie może przynieść utrata tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości i infrastruktury technicznej. Co ważne, negatywne konsekwencje dotyczą nie tylko przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, ale przede wszystkim abonentów, którzy z dnia na dzień mogą utracić możliwość korzystania z usług telekomunikacyjnych. Nawet gdy przedsiębiorca telekomunikacyjny ponownie uzyska możliwość korzystania z nieruchomości, odzyskanie utraconych klientów i renomy może okazać się niemożliwe.

Naszym zdaniem, remedium na problem regulowania zasad korzystania z istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej jest droga postepowania administracyjnego, prowadzonego przez Prezesa UKE w przedmiocie wydania decyzji dostępowej na podstawie art. 30 megaustawy. Nie znajdujemy racjonalnych przyczyn, dla których Prezes UKE uznał w stanowisku interpretacyjnym, iż w przypadku legalizacji sieci właściwy jest jedynie sąd cywilny, skoro żaden przepis nie daje podstaw do wysnucia takich wniosków. Wręcz przeciwnie, art. 30 megaustawy stanowi wprost o możliwości wykorzystywania istniejącej na nieruchomości infrastruktury telekomunikacyjnej.

Mamy nadzieję, iż w toczących się postępowaniach odwoławczych (od postanowień w przedmiocie zwrotu wniosku o wydanie decyzji) właściwe sądy uznają, iż Prezes UKE może bez przeszkód określić w decyzji warunki korzystania z nieruchomości np. w sytuacji wypowiedzenia umowy lub zakupu sieci od innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który nie miał uregulowanego stanu prawnego bądź nie zadbał o cesję posiadanej umowy na nabywcę sieci.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*