Mamy dobrą wiadomość dla tych, którzy mają długi, a złą dla tych, którzy nie zdecydowali się jeszcze ścigać swoich dłużników w sądzie. Jeśli zatem przysługują Ci wierzytelności wobec innych podmiotów, sprawdź to, kiedy stały się one wymagalne – być może musisz zacząć działać, aby nie stracić możliwości ich wyegzekwowania. Jeśli pozwałeś konsumenta o zapłatę przedawnionej wierzytelności, musisz liczyć się z przegraną w sądzie nawet, jeśli dłużnik jak dotąd nie podniósł zarzutu przedawnienia.

O co tak naprawdę chodzi?

13 kwietnia 2018 r. polski ustawodawca zdecydował o tym, aby zmienić przepisy kodeksu cywilnego i innych ustaw dotyczące kwestii przedawniania roszczeń. Zmiany te wchodzą w życie w dniu 9 lipca 2018 r. – nie zostało zatem już za dużo czasu na zapoznanie się z ich treścią.

Co się zmienia?

Przede wszystkim skróceniu ulega termin przedawnienia roszczeń w sprawach innych niż związane z prowadzeniem działalności gospodarczej z 10 lat do lat 6. Zmienia się także sposób liczenia terminu przedawnienia – od wejścia w życie nowelizacji będziemy przyjmować, że co do każdego roszczenia, czy to związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy nie, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego (chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata).

Ustawodawca postanowił także zaingerować w termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd – tutaj także termin skrócono z 10 lat do lat 6. Jeśli zatem dysponujesz już dłuższy czas np. wyrokiem sądu i nie skierowałeś sprawy do komornika, zrób to teraz bez wahania.

Poza tym, wnosząc po dniu 8 lipca 2018 r. pozew do sądu, trzeba będzie spełnić dodatkowy wymóg formalny. Powód w sprawach o zasądzenie roszczenia będzie musiał oznaczyć datę wymagalności swojego roszczenia.

Większa ochrona konsumentów, w tym abonentów.

Wprowadzono także szereg zmian, które mają na celu ochronę konsumentów. Przede wszystkim po upływie terminu przedawnienia, co do zasady nie będzie w ogóle można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Pozostawiono tu jednak pewien wytrych w postaci „względów słuszności”, które mogą wyłączać w danej konkretnej sprawie tą zasadę. Oceniając, czy w danym przypadku zachodzą takie „względy słuszności”, sąd będzie rozważał długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia, charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania konsumenta na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

Co z moim długiem?

Oczywiście nie jest tak, że część długów przedawni się już w chwili wejścia w życie nowelizacji. Ustawodawca zadbał o to, aby wierzyciele mogli przygotować się na zmiany. Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie nowelizacji nowe zasady dotyczące przedawnienia. Jeżeli jednak zgodnie z nowelizacją, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpocznie się dopiero z dniem wejścia w życie nowelizacji! Nie oznacza to jednak wydłużenia terminów przedawnienia – jeżeli przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie nowelizacji, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Co ciekawe, do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 k.c. i art. 125 § 1 k.c. stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym.

Na koniec czas na najistotniejsze – roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie nowelizacji nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia. A zatem, wierzyciele, którzy aktualnie pozostają w sporach sądowych z konsumentami, których przedmiotem jest roszczenie przedawnione – jeśli nie wykażą tego, że w danej sprawie zachodzą „względy słuszności” – powinni nastawić się na przegraną.

Niedowiarków odsyłamy do treści ustawy, jest ona dostępna tutaj.

Autorem wpisu jest radca prawny Kamila Mizera. Posiada szeroką praktykę w doradztwie prawnym w ramach stałej obsługi przedsiębiorców, w tym w negocjowaniu kontraktów oraz opiniowaniu projektów umów i  uchwał, jak również w procesach sądowych. Posiada także doświadczenie w zakresie obsługi prawnej inwestycji budowlanych, sklepów internetowych oraz w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, w szczególności w reprezentacji stron w postępowaniu o rozwód lub w sprawach dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej.